2 Bardak Kahve ile Başarınızı Artırın

2 Bardak Kahve ile Başarınızı Artırın

Yapılan yeni bir çalısmaya göre bir şeyler öğrendikten kısa bir süre sonra kafein tüketen insanlar 24 saat sonrasında hafıza kazanımları göstermişlerdir. Bilim adamları insan hafızasının ilk oluşturulduktan sonra saatler veya dakikalar içerisinde kararsız bir yapıda olduğunu uzun süredir biliyorlar. “Konsolidasyon” (sağlamlaştırma) denen bu süreç içerisinde hafıza uzun zamanlı bellek durumuna ve oldukça kararlı bir moleküler yapıya giriyor.

California Üniversitesi’ndeki araştırmacılar kafeinin konsolidasyon sürecindeki etkilerini görmek istediler. Deney için genellikle kahve içmeyen (haftada 500 mg’dan az kafein veya 5 bardak kahve tüketenler) ve önceden hic kahve içmeyen genç yetişkinler kullanıldı. Gonüllülere nesnelerden oluşan birçok resim gösterildi ve bunların kapalı alanlarda mı açık alanlarda mı kullanıldığı soruldu. Resimlere bakıldıktan sonra, gönüllülere iki bardak kafeine denk gelen 200 mg’lik hap ya da placebo (etkisiz ilaç) yutturuldu.

Gönüllüler kafein vücutlarından temizlenmiş olarak ertesi gün labaratuvara geldiler. Başka bir dizi resim gosterildi, fakat bu sefer amaçları farklıydı. Onlardan resimleri üç farklı şekilde tanımlamaları istendi: “Eski” bir önceki gün gördükleri resim, “Benzer” bir önceki günle benzer bir resim, ve “Yeni” bir önceki gün gösterilmeyen resim anlamında kullanılarak resimleri tanımladılar. Benzer resimler gerçekten çok zordu. Mesela, iki kollu hasır sepet “Eski” resimler arasındayken, tek kollu hasır sepet ve kapağının dışına sarkmış mavi battaniye “Benzer” resimler olarak gösterilmişti.

Kafein hapı alıp almamalarına bakmaksızın bütün gönüllüler “Eski” ve “Yeni” resimleri tanımlama konusunda gayet başarılıydı, fakat “Benzer” resimlere olan cevapları farklıydı. Kafein hapı alan gönüllüler “Benzer” resimleri doğru bir şekilde tanımlarken , placebo etkisindeki gönüllüler bu resimleri “Eski” olarak tanımlamışlardı. Bir başka deyişle, kafein alan grup ince görsel farklılıkları tespit etme konusunda daha iyiydi, yani orijinal resimin detaylarını daha iyi hatırlıyorlardı.

Bütün deney daha yüksek doz kullanılarak (300 mg veya 3 bardak kahve) gercekleştirildiğinde kafein etkisi aynı olmasına rağmen, düşük doz kullanıldığında (100 mg veya 1 bardak kahve) avantajın kaybolduğu görüldü.

Bellek arastırmacıları için deneyin en ilgi çekici kısmı dozun miktarından ziyade zamanlama olmuş. Bir araştırmada, “konsolidasyon” sürecinde gönüllülere kafein vermek yerine araştırmacılar bu süreçten 24 saat sonrasında ve hafıza testine bir saat kala kafeini vermişler. Bu sefer kafein grubunun cevapları placebo grubundan daha iyi çıkmamış. Kafein bir ilaçtır ve bütün ilaçlarda olduğu gibi bazı riskler taşımaktadır. Su kaybetmenize neden olabilir yahut gergin hissetmenize sebep olabilir. Kalp hastalıkları olanlarda veya hamilelerde tehlikeli olabilir. Veee bunun biliş üzerindeki yararlı etkileri yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır.

National Geographic Phenomena’dan tercüme edilmiştir.

İsmail Sarbay

Hekim. Opereyşın'ın kurucu ortağı ve isim babası. Görseli yazıya tercih etmesiyle tanınır. Hobilerine titizlikle sarılır.

Sevebilirsin...

1 Yanıt

  1. Hasan Hüseyin Çakır dedi ki:

    Yaklaşık 2 yıldır kesikli olarak günde 2 bardak kahve tüketiyorum, Ancak kafein bağımlılığım yok (bazen cebimde kahve alacak param olmuyor 1-2 ay içmediğim oluyor, öğrencilik hali 😀 )
    Benim kahve tüketimimi düzene sokmamda (sabah 1 akşam 1) aslında amerikan dizilerinin (özellikle two and a half men’deki alan karakteri) etkisi oldu. Bağırsak hareketlerini düzenlediği ve dışkılama sürecinde yardımcı olduğunu öğrenmiştim, bu konuda kişisel deneyimlerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki gerçekten işe yarıyor kahve.
    Hafıza konusunda ise kafeinin bu denli işe yaradığını ilk defa duyuyorum, sanırım hafızam eskisinden daha da güçlü hale geldi 🙂