Kuş Gribi Duyurusu

Doğa Derneği uzmanlarının yayınladığı duyuruyu önemine binaen aynen yayınlıyoruz:
Sukuşları ve Kuş Gribi

Kuş gribinin sukuşları aracılığı ile yayıldığı bilinmektedir. Yaygın kanının tersine:

Her kuş türünün ayrı bir göç şekli ve dönemi vardır. Sukuşlarının ana göç hareketi içinde bulunduğumuz kış ayları içinde gerçekleşmektedir. Bu hareket iklim koşullarına göre şekillenmektedir ve kuşlar soğuk bölgelerden sıcak bölgelere doğru hareket etmektedir. Su kuşlarındaki hareketlenme hava koşullarına göre önümüzdeki haftalarda daha da artabilir. Havanın kuzey enlemlerde daha da soğuması halinde, sukuşları kuzeydoğu, kuzey ve kuzeybatı yönlerinden Türkiye’nin daha ılıman olan batı ve güney kesimlerine doğru hareket etmektedir.

Doğa Derneği, sukuşlarını kış aylarında düzenli olarak saymaktadır. Bu sayımlar tüm dünyada ve Türkiye’de 15 Ocak – 15 Şubat tarihleri arasında yapılmaktadır ve en son sayım 2005 yılında yapılmıştır. 1999, 2002 ve 2005’te 120 alanda yapılan sayım sonuçları buradaki haritada özetlenmiştir. 2005’te toplam 1 milyon 285 bin 273 sukuşu sayılmıştır. Kuş gribinin yayılmasını engellemek amacıyla sadece Doğu Anadolu’da değil, ülke sathındaki tüm sulakalanlarda aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

Tüm sulak alanlarda ölü yabani kuşların araştırması acilen yapılmalıdır.

Tüm sulak alanlar (göller, barajlar, akarsular, sulama ve drenaj kanalları, dere taşkın alanları, deniz kıyıları) risk bölgesidir. Bu nedenle, büyük göllerin civarı başta olmak üzere bu alanlarda kanatlı hayvanların kümeslerin dışına çıkarılması yasaklanmalı ve evcil hayvanlarla yabani kuşların teması engellenmelidir.

Civarında yoğun kümes hayvancılığı yapılan sulakalanlarda, hastalığın teşhisi ve acil durum için çok daha ayrıntılı çalışmalar derhal başlatılmalıdır.

İtlaf süresince tüm vatandaşlar itlaf edilen canlılardan uzak tutulmalı ve itlaf yalnızca yetkililer tarafından yapılmalıdır.

Ölü hayvanların ve itlaf noktalarının sulak alanlardan ve bu alanları besleyen su toplama havzalarından uzak tutulmalıdır. Ölü hayvanların ve atıklarının akarsulara karışması kesinlikle engellenmelidir. Bu, hem daha çok yabani kuşun enfekte olmasına, hem de bu kuşlar aracılığı ile hastalığın daha da çok yayılmasına neden olacaktır.

Hastalık nasıl yayılıyor?

Türkiye’de bu güne kadar ortaya çıkan kuş gribi vakalarına paralel gelişen büyük sayılarda yabani kuş ölümlerine rastlanmamıştır ve hastalığın nasıl yayıldığı tam olarak bilinmemektedir. Bu nedenle, Türkiye’de acilen üzerinde durulması gereken konulardan biri de hastalığın tam olarak nasıl yayıldığının kanıtlanmasıdır.

Sukuşları, kuş gribinin taşınma yollarından biri olmakla birlikte FAO (Dünya Gıda ve Tarım Örgütü) kaynaklı raporlara göre hastalığın esas yayılma kaynağı kümes hayvancılığıdır. Nitekim, kuş gribinin ölümcül formu ilk olarak yabani kuşlarda değil evcil kuşlarda gelişmiş ve evcil kuşlardan yabani türlere geçmiştir. FAO’ya göre, bu güne kadar hastalığın rastlandığı Hong Kong, Pakistan, Yeni Zelanda gibi ülkelerde göçmen kuşlar üzerinde yapılan klinik testler sonucunda kuş gribi virusüne rastlanmamıştır. Bu durum Türkiye için de geçerli olabilir. Bu kapsamda, hastalığın yayılmasında üç ana mekanizma etkilidir:

Canlı kümes hayvanı ticareti.

Kümes hayvancılığı yapılan yerlerdeki zayıf biyogüvenlik önlemleri.

Hastalığın bulaştığı materyallerin taşınması: Örneğin, çamur, toprak, taşıtlar, ayakkabılar ve doğal su yolları.
Bu nedenle, Türkiye’de evcil kümes hayvanı hareketleri ve ticareti ve biyogüvenlik konularında daha etkili önlemler alınmalıdır.

Konu hakkında açıklama yapan Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken, “Daha önceki yıllarda yaptığımız çalışmalara dayanarak Türkiye’deki her bir sukuşu türünün nerelerde ve hangi sayılarda konakladıklarını çok iyi biliyoruz. Bu verileri ilgili bakanlıklara ilettik. Bu doğrultuda, doğal veya yapay tüm sulak alanlar hastalık için risk bölgesidir. Bu bölgelerden başlamak üzere ülke sathında kanatlı hayvanların kümes dışına çıkarılması derhal yasaklanmalı ve evcil hayvanlarla yabani kuşların teması kesin olarak engellenmelidir. Hollanda gibi ülkelerde bu önlem çok önceden alınmıştır ve Türkiye’de de acilen uygulanmalıdır.” dedi.

Ne yapmalıyız?

Her ilin valilikleri altında kurulan kuş gribi kriz masalarının telefonu için 118‘i arayınız.

Doğa Derneği kuş gribi bilgi hattı:
0 505 680 46 65
0 533 664 09 95
(bir numara yanıt vermiyorsa diğerini arayınız)

Tüm vatandaşlar:
Canlı veya ölü kuşlar ve kuşların her türlü yan ürünleri (dışkı, tüy, tırnak vb.) ile temas etmemek (martı, karga, güvercin vb. şehir kuşları buna dahildir).

Kuş ölülerini her ilin valilikleri altında kurulan kuş gribi kriz masalarına ihbar etmek.

Kırsal kesimde yaşayan vatandaşlar:

Bölgede kuş gribi virusu tesbit edilmişse tüm kanatılıları yetkililere teslim etmek.
Bölgede kuş gribi henüz tesbit edilmemişse tüm kanatlıları kümes içinde tutmak ve bu yolla evcil hayvanlarla yabani kuşların temasını kesin olarak engellemek.
Kaz ve benzeri evcil sukuşlarının doğal sulak alanlarda yayılmasını engellemek.
Kuş ölülerini ve diğer şüpheli durumları her ilin valilikleri altında kurulan kuş gribi kriz masalarına ihbar etmek.

Kuş gözlemcileri:

Su kuşlarına yaklaşmamak ve onları rahatsız etememek.
Kırsal kesimde yaşayan insanları tüm kanatlıları kümes içinde tutmanın önemi hakkında bilgilendirmek.
Kuş ölülerini ve diğer şüpheli durumları her ilin valilikleri altında kurulan kuş gribi kriz masalarına ihbar etmek.

Avcılar:

Kesin olarak av yapmamak ve su kuşlarını rahatsız etmemek.
Kırsal kesimde yaşayan insanları tüm kanatlıları kümes içinde tutmanın önemi hakkında bilgilendirmek.
Kuş ölülerini ve diğer şüpheli durumları her ilin valilikleri altında kurulan kuş gribi kriz masalarına ihbar etmek.