Köpekler Korktuğunuzu Anlar mı?

Eğer köpek korkusundan yani cynophobia’dan mustaripseniz, büyük olasılıkla zaman zaman iyi niyetli biri size sakin kal ve “ona korktuğunu belli etme” tavsiyesinde bulunmuştur. Elbette bir Rottweiler ya da Yorkshire teriyerinin saldırı mesafesinde olmaktan ötürü kalbiniz hızla çarpıyor ve ensenizden soğuk terler damlıyorken bunu söylemesi kolaydır.

Yine de, bu tavsiye bazı ilginç soruları akıllara getiriyor: Köpekler titreyen, panik halindeki bir insana baktıklarında ne görür? Korkunuzu sezerler mi ve eğer öyleyse bu onların size olan tavırlarını etkiler mi? Sizin köpek korkunuz  onların sizi ısırmasına sebep olur mu ?

Gizemli Köpek Beyni

“Köpekler Nasıl Düşünür” kitabının yazarı Psikolog Stanley Coren’e göre, köpeklerin insanlarla etkileşimindeki beceri ve yetenekleri bazı insanları – örneğin antik Yunan filozofları Platon ve Diyojen – köpeklerin neredeyse insan zihnine ve sağduyusuna sahip olduğuna ikna etmişti. Yine de bu tip güçler herkesi ikna etmemişti. Mesela, 7. yüzyıl Fransız matematikçisi, filozof ve bilim adamı Descartes bunu reddederek köpeklerin hissiz biyolojik robotlar olduğunu, düşünme kabiliyetleri olmadığını ve çevresel uyaranlara refleksleriyle cevap verdiklerini söylüyordu.

Bununla beraber geçtiğimiz yıllarda, bilimsel araştırmalar, köpeklerin Yunanların düşündüğü gibi çok da akıllı olmamalarına rağmen, zeka ve kavrayış becerileri yönünden önceki düşüncelere göre insana ve diğer primatlara daha yakın olduklarını göstermiştir. Coren’e göre, bir köpek insanın konuşma hızını kavrayabilir ve 150’den fazla kelimeyi öğrenebilir, karmaşık problemleri çözebilir ve hatta kasıtlı olarak bir başka köpeği kandırabilir. Dahası, kanıtlar gösteriyor ki, köpekler insanların imalarını, işaretlerini dikkatle izliyor ve yüz ifadelerindeki farklar gibi ayrıntıları yorumlayabiliyorlar. Japonya’nın Azabu Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, köpeklerin örneğin, insan fotoğraflarındaki bir gülümseme ile boş bir ifade arasındaki farkı ayırt edebilecek şekilde eğitilebileceğini belirtiyorlar. Eğer bir köpek bir gülümsemeyi tanıyabiliyorsa, sıkıca kenetlediği dişleri ve açılmış gözleriyle korkmuş durumdaki bir insanı, duruş ve yürüyüşündeki değişiklikler şöyle dursun, yakalayabileceğini söylersek abartmış sayılmayız.

Fakat bazı köpek uzmanları sakin bir yüz ifadesinde kalmayı başarsanız ve dehşet içindeyken sakin kalmayı sürdüyseniz bile, bir köpeğin korkunuzu yine de fark edebileceğini düşünüyor. Bunun sebebi, insanların tıpkı diğer hayvanlar gibi “flight or fight” yani “kavga et ya da kaç” tepkisinin bir sonucu olarak nefes alma hızı ve terleme gibi psikolojik değişiklerin, daha önce tecrübe etmiş olmak, bilmek. Özellikle, alarma geçtiğimizde istemsizce feromon adı verilen kimyasallar salgılarız. “Bir köpeğin koku alma yeteneği bizimkinden binlerce kat daha hassas olduğu için ve yüksek ihtimalle bir köpek bu kimyasalları sezebilir”, diyor “Bir Köpeğin İçinde: Köpekler ne görür, koklar ve bilir” kitabının yazarı Alexandra Horowitz.

Fakat eğer yakınınızdaki bir köpeğin dişlerini size batırmasından endişe ediyorsanız, gerçekten merak edeceğiniz şey şudur: Eğer bir köpek korktuğunuzu hissedebiliyorsa, büyük olasılıkla size saldıracak mıdır? Bir köpeğin bir insanın korkusunu algılamasının bir saldırı için kayda değer bir dürtü olmasıyla ilgili çok fazla kanıt yok gibi görünüyor. Asıl önemli olan, bir köpeğin sizden korkup korkmadığı ya da genel anlamıyla huzursuz olup olmadığıdır.

2007’de yaralanmaların önlenmesine dair bir dergide yayınlanan, köpekler tarafından ısırılan çocuklarla ilgili bir olaya yönelik araştırmada, köpeklerin oyuncak gibi nesneleri kendi bölgelerine, yemek ya da kaynaklarına yönelik bir saldırı olarak algıladıklarından sıklıkla çocukları ısırdığı bulundu. Bununla beraber, gürültülü ve önceden kestirilemeyen, ani hareketlerde bulunan çocuklar daha büyük bir ısırılma tehlikesiyle karşı karşıyalar. Saldırgan hayvanlar incelendiğinde, neredeyse yarısının sağlık durumlarının bozuk olduğu, hayvanlarda endişeye sebep olan deri ya da kemik bozukluklarına sahip oldukları ve dolayısıyla bu durumun onları kendilerini daha fazla korumaya yönelik davranışlar sergilemelerine yol açtığı bulundu.