Endişelerden Nasıl Yararlanılır?
Şu anda endişeneceğiniz pek çok şey var: İşiniz, sağlığınız, ilişkileriniz, aşık olduğunuz kişi, Twitter’da okuduğunuz son şey, güncel siyasi durumumuz, nükleer savaş tehdidi… devamını siz anladınız.
Fakat şu anda “Mükemmel, şimdi bana nükleer savaş tehdidiyle ilgili endişelenmem gerektiğini hatırlattın” diye düşünüyorsanız merak etmeyin.
Ya da gerçekten bu konu hakkında endişelenmek istiyorsanız,endişenizin gerçek olma ihtimaline karşı bir şey yapıp yapamayacağınızı anlayın, eğer bir şey yapabiliyorsanız, yapın.
Verimli endişelenme kontrol edebileceğiniz ya da değiştirebileceğiniz şeyler hakkında endişenmeniz anlamına gelir.
Bir çok endişe verimsiz endişedir. Bunlar ya savaş çıkarsa,evim yanarsa,berbat bir şey olursa gibi endişelerdir. Bu tip endişeler geleceği kontrol edemeyecek olmamızdan kaynaklanan ve kelimenin tam anlamıyla verimsiz endişelerdir, çünkü bunlar bizi harekete geçirmeye veya bir şeyleri değiştirmeye teşvik etmez.
“Verimli bir endişe bugün eylem planı yapmanıza yol açan bir şeydir.” The Worry Cure: Seven Steps to Stop Worry from Stopping You kitabının yazarı Dr. Robert L. Leahy şu cümlesiyle açıklıyor: “Bu size bir yapılacaklar listesi hazırlamanızla ilgili yol gösterir.”
Diyelim ki bir ev yangınıyla ilgili endişendiniz. Verimli endişelenmek demek, kendinize ev yangınını önlemede hangi akıllıca adımları izleyebileceğinizi sormanız ya da eğer bir yangın çıkarsa en iyi sonucu garanti altına almanızdır. Belki saatlerini her ayarladığın da yangın alarmının pillerini değiştirirsin. Belki kaçış rotasını ve çocuklarınla buluşacağın noktayı tartışırsın. Belki de yangın söndürücünün bakımını her 6 ayda bir yapmak için takvimde bir hatırlatıcı kurarsınız.
Teknoloji verimsiz endişelerimizi verimli endişeler haline getirmemizi kolaylaştırır. Eğer çocuklarınızı yanlışlıkla arabada bırakmaktan endişeleniyorsanız, arabadan çıkmadan önce size kontrol etmenizi hatırlatması için Waze uygulamasını kullanabilirsiniz. Gişe rekoru kıran bir filmin ortasında tuvalete gitmeniz gerekiyorsa ve bundan dolayı endişeleniyorsanız, tuvalete gitmek için en iyi zamanı RunPee uygulamasını indirerek öğrenebilirsiniz. “Bir türlü evden ayrılırken ocağı kapatıp kapatmadığımı kendime sormayı bırakamadım, bu yüzden şehirden ayrılırken kadranların fotoğraflarını çekmeye başladım.”
Bir daha herhangi bir şeyle ilgili endişelendiğinizde kendinize endişenizle ilgili kontrol edebileceğiniz ya da değiştirebileceğiniz bir yön olup olmadığını sorun. Sonra bu doğrultuda eylem planınızı yapın.
Verimsiz endişeleri kontrol altına almak için zaman sınırını ve tekrarlamaları kullanın.
Evet, verimsiz endişenizi verimliye dönüştürmeye başladınız… ama hala kendinizi verimsiz bir biçimde endişeniyorken buluyorsunuz. Sorun değil. “Ya olursa” fikrini kafamızdan atmamız oldukça zordur.Bir numara sayesinde bunların fikir spirallerine dönüşmesine izin vermeyeceğiz.
Dr.Leahy endişelerinize süre sınırlaması koymanızı öneriyor. “Bir parça kağıda endişenizi yazın ve öğleden sonra 3.30’a erteleyin. Sonra 3.30’da 15 dakikanızı bu endişeye odaklanarak harcayabilir ve kendinizi mutsuz edebilirsiniz.”
Eğer süre sınırlaması konusunda sorun yaşıyorsanız, işte o an dikkatli olmaya başlama zamanı. Leahy endişelerinizin Grand Central’den geçen trenler gibi olduğunu düşünmenizi tavsiye ediyor – İstasyona gelen her trene binmek zorunda değiliz.
Eğer bu teknik işe yaramıyorsa Leahy endişenizin etkisini azaltmak için tekrarlamayı tavsiye ediyor. “Düşünceyi günde yüzlerce kez tekrarlayın. Kendinizi bu düşünceyi sıkılıncaya kadar tekrar etmeye zorlayın.”
Eğer hepsinde başarısız olursanız, ilk bahsettiğimiz tekniğe dönün: Kendinize bu özel endişenin gerçekleşme ihtimalini azaltmak için o gün ne yapabileceğinizi sorun. Nükleer savaşın olup olmayacağını kontrol edemezsiniz ancak milletvekillerini arayabilirsiniz. Aşağı dairenizdeki birinin mumları söndürmeden uyuyup uyumadığını kontrol edemezsiniz ama yangın alarmının pillerini her zaman değiştirebilirsiniz. Başınıza gelen verimsiz “ya olursa” endişelerini kontrol edemezsiniz ama kafanızda daha az yer kaplaması için stratejiler geliştirebilirsiniz – ya da bu endişeleri verimli endişeler haline getirmek için bahsettiğimiz tüyoları kullanabilirsiniz.
