Neden Soğuk Krema Kahveyi Sıcak Tutar?

Eğer kahveyi soğuk sevenlerdenseniz bile, bir fincan sıcak kahvenin soğuması cezbedici gelmez. Ama koşuşturmalı yoğun sabahlar, dayanıksız kahve termosları ve soğuk hava sebebiyle sabah kahvenizi soğuk ve lezzetsiz şekilde içmek zorunda da kalabilirsiniz. Kahvenize krema ekliyorsanız, son ana kadar eklemeyi geciktirerek kahvenizi mümkün olduğunca sıcak tutmak için çabalamak cazip görünebilir. Ancak fiziğe göre, böyle yaptığınız zaman daha hızlı soğutmuş oluyorsunuz.

Biraz Fizik

Soğuk krema eklenince kahvenin daha sıcak kalması size de mantık dışı geliyor olabilir. Bunu bir kaç fizik kuralı ile açıklayabiliriz.

Sıcak yaz günlerinde yürürken kaldırımdaki ve yoldaki sıcaklık farkını hissedenler ilk kuralı biliyordur: Koyu renkler açık renklerden daha fazla sıcaklığı çeker. Bu aynı zamanda daha çok ısı yaydıkları anlamına gelir. Kadifemsi koyuluğu ile sade kahve, sütlü kahvelere nazaran daha çok ısı yayar yani daha çabuk soğur. Kahvedeki krema için alkış…

Bir sonraki kuralımız bu kadar sezgisel değil. Stefan-Boltzmann Prensibi‘ne göre, sıcak şeyler daha çabuk ısı kaybına uğrar. Newton’un Soğuma Kanunu’na göre, kahve ve hava gibi, aralarında büyük sıcaklık farkı olan iki madde etkileşime girdiğinde, daha sıcak olan daha soğuk olana göre hızlı ısı kaybeder. Kremalı kahve yavaş soğur çünkü zaten başlangıçta o kadar da sıcak değildir. Peki, çok sıcak sade kahve, zıttı olan kremayı sıcak tutmaz mıydı?

Hayır, özellikle de kremayı sonda eklemeyi düşünüyorsanız. Diyelim ki Jessie ve AC’nin birer fincan kahveleri var. Jessie sabırsız birisi ve kahvesine hemen krema ekliyor, hemen o anda sıcaklığı düşürüyor. Ancak AC kahvesini içebileceği sıcaklığa gelinceye kadar bekliyor ve beş dakika sonra kremasını ekliyor. AC’nin kahvesi daha sıcak başlangıç yaptığı için, o beş dakika içerisinde çabucak soğur ve Jessie’nin kahvesi ile aynı sıcaklığa gelir, üzerine bir de krema ekleyince sıcaklık daha da düşer.

Hacmi Arttırmak

Son olarak, krema eklemek, kahvenin hacmini ve akışkanlığını arttırır. Çok hacim, soğumak için daha çok zaman alması demektir –küvetin çaydanlıktan daha yavaş soğuması gibi. Büyük ve küçük kapları aynı sıcaklığa getirmek için büyük kabı daha çok soğutmanız gerekir. Kıvamı fazla olan maddeler daha yavaş buharlaşır. Buharlaşma sırasında ise ısı kaybı olur. Yemek masasında erimiş yağın sostan daha hızlı soğuması yine bu sebepledir.

Şu kesin ki, eğer kahvenizin daha uzun sıcak kalmasını istiyorsanız kremayı en kısa sürede eklemelisiniz.

Ek Bilgi

Bazen soğuk krema damlacıklarının dağılmadan kahve yüzeyinde birkaç saniye durduğunu hiç fark ettiniz mi? MIT bilim adamları bunun sebebini şöyle açıklıyor: Soğuk krema ve sıcak kahve arasındaki sıcaklık farkı, havada akım sirkülasyonları oluşturarak krema damlalarını kahve yüzeyinde tutuyor. Isı farkı ne kadar fazla olursa krema kahve yüzeyinde o kadar uzun kalıyor.