Hipokrat Yemini

Ne zaman tıp ahlakı üzerine bir tartışma açılsa, “hekimlerin Hipokrat Yemini ettikleri” dillendirilir. Medyanın bu yönde propagandası o kadar etkili olmuştur ki, günlük hayatta da; arkadaş çevresinde şakayla karışık, hastalarla ilişkilerde ise ciddi ciddi “Hipokrat Yemini etmiyor musunuz?” sorusuyla karşılaşırız.

Ben de her seferinde kıs kıs gülerek şu cevabı veririm:

“Hayır, etmiyoruz.”

Neden mi? Anlatayım.

Hipokrat Yemini diye bilinen metnin, 2500 yıl kadar önce yazıldığı tahmin ediliyor. Orijinal metin Yunanca, ancak kim tarafından kaleme alındığı bilinmiyor.

İnceleme fırsatınız oldu mu bilmiyorum ama, Hipokrat yemini; Apollo, Asklepios, Hygieia, Panacea ve Yunanlıların diğer tanrı ve tanrıçalarına and içilerek ve onlar şahit gösterilerek başlar.

Apollo, Yunan mitolojisinin jokeri bildiğiniz gibi. Işık, güneş, okçuluk, tıp, müzik, şairlik falan hepsini buna yıkmışlar.

Asklepios da bunun Coronis‘ten olma sıpası. Mitolojiye göre Coronis, Apollo’yu aldatıyor. Flaş flaş! Mitoloji dünyası şokta! Apollo da durur mu, tutuyor Coronis’i öldürüyor. Tam cesedini odunların üzerine yatırmış yakacakken çocuğu fark ediyor, bir bıçak darbesiyle çocuğu annesinin karnından çıkarıyorlar. Adı da buradan geliyor (Asklepios: Kesip çıkartmak). Pokemon yeteneği: İyileştirmek.

Sakın feministler duymasın, Apollo’yu tutar yakarlar sonra!

Hygieia, Asklepious’un kızlarından biri. Tıp, temizlik ve hıfzıssıhhadan sorumlu mitoloji bakanı. Günlük hayatta sıkça kullanılan Hijyen kelimesi de bundan geliyor.

Panacea da Hygieia gibi Asklepios’la Epione’un kızı. Bunun Pokemon gücü babasının aksine biraz daha sakinleştirme ağırlıklı. İçirdiği bir sıvıyla hastaları iyi ettiğine inanan saflar, hâlâ umutsuzca ölümsüzlük iksirini arıyorlar.

Diğer Yunan Tanrı ve tanrıçaları mı? Kusura bakmayın, onların geyiğini yapabilecek kadar yerimiz yok. Hem havalar da sıcak. Hakikaten bayar.

Hipokrat Yemini’nin İlahi dine mensup kişilere hitap etmediği aşikar.

Peki Hipokrat Yemini’nin içeriği de girişi gibi garip mi?

Evet. “Bana bu mesleği öğreten kişiyi ebeveynim gibi göreceğim ve ömrüm boyunca onunla işbirliği yapacağım” şeklinde başlayan bir maddesi, abartıyor ve “Paraya ihtiyacı olursa kendi paramı vereceğim” diye devam ediyor mesela. İnsanın aklına Hipokrat’ın o ara paraya sıkıştığını falan getiriyor.

Sonra, aynı maddede “Öğretmenimin çocuklarına bu mesleği ücretsiz olarak öğreteceğim” kısmı var. Hadi ücreti geçtik, böyle yemin ediliyor olsa, ÖSS’de Tıp diye bir bölüm seçemezdi çocuklar. Adil değil, cık cık…

Bir de cerrahların meslek hayatlarını söndürecek bir maddesi var: “Taştan muzdarip olanlarda bile, asla bıçak kullanmayacağım” diye. “Bu işi ehil olanlara bırakacağım” diye devam ediyor. 2. cümleyi berber teşkilatının zoruyla eklediklerinden şüpheleniyorum, zira o devirde oralarda cerrahi girişimleri berberlerin yaptığı biliniyor.

Hasılı girişi sallasak bile, hekimlerin yarıya yakını cerrah oldukları için, bir kısmı ÖSYM’nin baskısı sebebiyle, diğer yarısı da paralarını öğretmenleriyle kırışmak istemedikleri için Hipokrat Yemini etmiyorlar.

Aslında herhangi bir yemin etmeleri de gerekmiyor, hiç bir mesleğe başlarken gerekmediği gibi.

Üniversiteyi bitirmiş bir insan demek, 4 yıllık bir üniversite için 16 sene, tıp fakültesi içinse 18 sene okumuş insan demek.

Bu 18 senede ahlaklı olmayı, işini doğru yapmayı öğretemediğiniz çiçeği burnunda mezunlarınıza, şekilden ibaret bir kaç cümleyle “iş ahlakı” yüklenebileceğini mi zannediyorsunuz?

Gerçekten böyle bir saçmalığa inanan var mı şu memlekette?

Toplumda esamesi okunmayan “ahlak” anlayışından ümidi kalmadığı için, iyi hekim bulmanın ümidini 2500 yıllık köhne hezeyanlarda arayan toplumumuz değil suçlanması gereken.

Bu ahlak noksanlığının müsebbibi olan eğitim sistemimiz, gazetelerimiz, televizyonlarımız, internet medyamız.

Suçlanması gereken bunlar!

Her gün bir başka oyunla, haysiyetsizliğin, namussuzluğun, yalancılığın, zorbalığın meşrulaştırıldığı ve hatta yüceltildiği günümüzde, ahlaktan bahsedenler kahkahalarla karşılaşırken; hiç bir mesleğin adam akıllı yapılmasını sağlayamazsınız.

Bari Hipokrat Yemini’nden bahsederek iyice komik olmayın!