Photoshop nasıl doğdu?

“Grafik düzenleme programı” denildiğinde, aklınıza ilk olarak hangi bilgisayar programı geliyor? Çok büyük bir ihtimalle Adobe Photoshop.

İlk defa 1988 yılında ImagePro ismi ile duyulmaya başlanan Photoshop programı, günümüzde o kadar ün kazanmış durumda ki, adının Türkçe TV programlarında bile fotoşoplamak fiili şeklinde kullanıldığını sıklıkla görüyoruz. Hatta isminden de kolayca anlaşılabileceği gibi Photoshop’un kabiliyetleri dışında kalan video düzenlemeleri ve post prodüksiyon çalışmaları bile, konuya uzak çevrelerce sıklıkla bu isim ile anılıyor.

Hepimizin yakından tanıdığı bu programın, 20 yıl önce bugünlerde piyasaya çıktığını biliyor musunuz? Peki nasıl ve kimler tarafından üretildiğini? Geçen onca yıl içerisinde, özellikleri nasıl bir seyir takip etti?

İsterseniz bu yazımızda, yaklaşık 20 yıl geriye gidelim ve Photoshop’un nasıl doğduğuna bir bakalım. Piyasaya çıktıktan sonraki 20 yıl içerisinde geçirdiği değişiklikleri, bir başka yazımıza bırakalım.

Kafadar Kardeşler

Senelerden 1987. Thomas Knoll, Michigan Üniversitesi’nde mühendislik doktorası yapmaktadır. Kardeşi John Knoll ise George Lucas’ın meşhur Industrial Light and Magic firmasında çalışmaktadır.

Nereden eser bilinmez, Thomas Knoll ekranındaki monokrom resimleri gri tonlamalı hale çevirmek için bir programa minik bir ek yazar.

Yazdığı ekin başarılı olduğunu gören Thomas Knoll, mevzudan zevk alır, benzer ekler yazmaya devam eder. Bir süre sonra elinde dijital resimlere fotoğrafik etkiler veren bir çok ek birikir.

Bir gün, kardeşi John’a yaptığı çalışmaları gösterir. İşte deyim yerindeyse, dananın kuyruğu o zaman kopar. Kardeşi bu fikirden heyecanlanır, Thomas’ı ekler yazmayı bir kenara bırakıp kendi başına çalışan bir program hazırlamaya ikna eder.

Kardeşi John’un fikri Thomas’ın daha önce de aklına gelmiştir muhtemelen ama, kendi başına böyle büyük bir işe girişmekten ürkmektedir. Programlama tamamdır ama tasarım ne olacaktır mesela. Kardeşi bu konuda da destek çıkar. Tasarımı kendi üzerine alır.

1988’de Thomas Knoll, tez çalışmalarına 6 aylık bir ara verir ve kardeşi ile proje üzerinde çalışmaya başlar. Thomas’ın programlama kabiliyeti ile John’un pratik tasarım arka planı birleşince, çalışmaların ardı çorap söküğü gibi gelir ve proje kısa sürede başarıyla tamamlanır.

İkilinin ilk göz ağrısı “Image Pro”, 1988 yılında tamamlanır.

John yine devreye girer ve kardeşine, projelerini ayrı bir uygulama olarak satabileceklerini söyler.

İşe çalışmalarının ismini değiştirmekle başlarlar. ImagePro yerine, Photoshop isminde karar kılarlar.

Projelerini pazarlamakta zorluk çekmezler. 6 ay içerisinde Barneyscan isimli bir tarayıcı firması ile ortaklık kurarlar. Barneyscan, tarayıcılarını satın alanlara vermek üzere 200 adet program satın alır.

Masaüstü yayıncılık firması Aldus ile de görüşürler. Ancak anlaşamazlar.

Bu süre zarfında, John Silikon Vadisi’ne gider ve Apple’daki mühendisler ile Adobe sanat yönetmeni Russell Brown’a sunumlar yapar. İki taraf da, programı çok beğenir. Adobe, programın dağıtım lisansını Eylül 1988’de satın alır. John Kaliforniya’da eklentiler üzerine çalışmaya başlar. Thomas ise Ann Arbor’da kalır, program kodlarını yazmaya devam eder.

Photoshop 1.0, 1990 yılının Şubat ayında Macintosh versiyonu ile piyasaya çıkar.

20 yıl sonra bugün 27 dilde, 2 platformda yayında olan Adobe Photoshop, yüksek fiyatı (ABD’de Şubat ’10 fiyatı 699 $) sebebiyle diğer grafik düzenleme programlarının popüler olmasının önünü açsa da, pazardaki liderliğini sürdürmektedir.