Artan Yemekler Kaç Gün Saklanır?

Artan yemeklerle ilgili genel kurallar var mı?

Doğru şekilde saklanmış yiyeceklerin ne kadar süreyle yenebilecekleri, her kaynakta farklı yazıyor. Uluslararası bildirilerde kullanılan sağlık tavsiyeleri, “En fazla 4 gün yenebilir” diyorlar. Bazı kaynaklar ise bu sürenin, her hangi bozulma belirtisi görülmüyorsa, bir haftaya kadar uzatılabileceğini söylüyor. Donmuş gıdalar çok daha uzun süre dayanabiliyorlar. Ama onları da dondurduktan sonra, bir ya da iki ay içinde tüketmek gerekiyor.

Ancak bu genel kural, yiyeceğin tipine ve saklanma koşullarına göre değişiklik gösterebiliyor. Her yiyeceğin, içindeki maddelere göre bozulma hızı birbirinden farklı. Et içeren gıdalar Salmonella ve E.coli gibi besin zehirlenmesi etkenlerine karşı daha hassaslar ve kolayca bozulabiliyorlar. Gecikmeden hemen buzdolabına koyulan gıdalar, hazırlandıktan sonra birkaç saat oda sıcaklığında tutulan gıdalara göre daha uzun süre tüketilebilir kalıyorlar.

Yemekleri nasıl saklamalıyım?

Artan yiyeceklerin daha uzun süre tüketilebilmesinin en önemli şartı, doğru saklama koşullarını sağlamak. Oda sıcaklığına gelmiş artan yiyecekleri hemen hava geçirmez poşetler veya kaplar içinde dondurmak, en uzun süre saklanabilmelerini sağlayan yöntem. Sıcakken buzdolabına koyulan gıdalar, nem artışına yol açtıkları için, zararlı bakterilerin üremesi hızlanıyor.

Yine de oda sıcaklığına geldiğinden emin olmak için fazla açıkta bekletmemek lazım. Beslenme uzmanlarına göre, besinler pişirildikten sonraki ilk 2 saat içinde buzdolabına alınmalılar. Lütfen dikkat: Lokantadan ayrıldıktan veya akşam yemeğini bitirdikten sonraki 2 saat içinde değil, pişirdikten sonraki 2 saat içinde. Büyük bir tenceredeki yemeğin soğumasını beklemek yerine, artacağı tahmin edilen miktarını ayrı bir kaba veya küçük kaplara bölmek, yemeğin daha hızlı soğumasını sağlayacaktır.

Yemekleri hangi sıcaklıkta saklamalıyım?

Buzdolabının veya derin dondurucunun iç sıcaklığı da, yiyeceklerin taze kalması için önemli. Genellikle ne kadar soğuksa, besinin ömrü o kadar uzuyor. Önceden pişirilmiş gıdaları saklamayı sevenlerin, buzdolaplarını mümkün olan en soğuk ayarlarında tutmaları yerinde olur. Buzluktaki gıdalarda buz kristalleri oluşması normal ama don yanığı oluşmaması lazım. Böyle fazla soğuyan gıdaların tadı ciddi anlamda kayboluyor çünkü. Buzdolabı poşetlerinin üzerine besinin yerleştirildiği tarihin yazılması, daha sonra tereddüt yaşanmaması açısından önemli.

Buzdolabından çıkardığım yemekleri yeniden ısıtmalı mıyım?

Bakterilerin ölmesi için çoğunlukla buzdolabından çıkan yiyecekleri tekrar ısıtmak gerekiyor. Tabi yiyeceğin tipine göre. Uzmanlar, bu yiyeceklerin sunulmadan önce en az pişirme sıcaklığına kadar ısıtılması gerektiğini söylüyorlar. Buzluktan çıkarılan gıdaların, önce buzdolabı raflarında erimeye bırakılması gerekiyor.

Hangi besinler daha kolay bozulur?

Ne zaman pişirildiği bilmediğiniz yemeği yememek gerekiyor. Pikniğe veya dışarıya götürdüğünüz yiyecekler, zaten neredeyse siz yerken saklanma sürelerini aşmış oluyorlar. Yumurta (elbette mayonez de) kullanılan gıdalarda daha dikkatli olmalısınız. Çünkü sıcak havalarda yaklaşık 1 saat içinde bozulabiliyorlar. Balık ve et ürünleri de pişirildikten hemen sonra saklanması gereken gıdalar.

Pilav gibi pirinç içeren besinleri fazla yapıp, buzdolabına yerleştirdikten sonra, her yemekte tekrar ısıtmak ülkemizde yaygın bir alışkanlık. Uzmanlar, birinci tekrar ısıtmada pilav bitmezse, asla tekrar ısıtılmaması gerektiğini söylüyorlar.

Deniz ürünleriyle, süt ve süt ürünleriyle, pastalar ve tatlılarla da besin zehirlenmesi sık gözleniyor.

Yemeğin bozulduğunu nasıl anlarım?

Çoğu durumda, sağduyumuzu kullanmamız yeterli. Bir yiyeceğin hala yenebilir durumda olup olmadığını merak ediyorsak, önce ne kadar zamandır saklandığını öğrenmeliyiz. Koklamak ve tatmak çoğu durumda yiyeceğin bozulduğunu anlamamızı sağlayabilse de, besin zehirlenmesi yapan bazı bakterilerin yiyeceğin kokusunu ve tadını bozmadan üreyebildiklerini unutmamalıyız. Yapılabilecek en doğru hareket, en ufak şüphede, yiyeceği tüketmekten vazgeçmek.

Zehirlenmemek için yiyecekte hiç bakteri olmaması mı lazım?

Neyse ki hayır. Yemeklerimiz bakterilerle kontamine olsa da, bir sınıra kadar vücudumuz bunu biz fark etmeden yenebiliyor. Bu yüzden bozulmaya başlayan bir yemeği yediğimiz her seferinde besin zehirlenmesi yaşamıyoruz. Yine de buna güvenmek fazla akıllıca değil. Çünkü bazı bakteriler çok az sayıda vücuda girseler bile hastalığa sebep olabiliyorlar.

Anlatmaya çalıştığımız gibi, Yemekler bir kere piştikten sonra, çoğunlukla ilk piştikleri kadar sağlıklı kalamıyorlar. Yapılacak en doğru hareket, yemeklerimizi hazırlarken taze ve sağlıklı ürünleri seçmek ve bir seferde yiyebileceğimiz kadarını pişirmek.