Baş Aşağı Dünya Haritası

Baş Aşağı Dünya Haritası
Bir dünya haritasını karşınıza aldığınızı düşünelim. Kuzey haritanın hangi tarafında yer alır? “Yukarıda” değil mi? Peki ya güney? “O da aşağıda yer alır” diyeceksiniz herhalde. Aslında yaygın şekli bu olsa da, böyle olmak zorunda değil.

Baş Aşağı Dünya Haritası

1970 yılında, 12 yaşındaki bir Avustralyalı çocuk, okulda dünya haritasını çizerken, alışılmadık bir şey yapar, tutar anavatanı Avustralya’yı yukarıda çizer. Eh Avustralya’nın yukarıda olması demek, dünyanın tepetaklak çizilmesi demektir. Sonuçta ortaya şaşırtıcı bir harita çıkar. Dokuz yıl sonra, 1979’da, Stuart McArthur “McArthur’s Corrective Map of the World” isimli haritayı yayınlar. Lejantta büyük puntoyla güneyin yukarıda yer aldığını yazar. Bu harita günümüze kadar neredeyse bir milyon kopya satar.

Baş Aşağı Dünya Haritası 2

“Wizard of New Zealand” adıyla tanınan Yeni Zelanda’nın milli simgesi Ian Brackenbury Channell‘ın yayınladığı “Yeni Dünya haritası” da bu yoldan gider. Yeni Zelandayı ve Avustralya’yı haritanın tepesinde gösterir, tribünlere oynar. Harita silindirik eşit alan projeksiyonu yapan Hobo-Dryer Projeksiyonunu kullandığı için, alıştığımızdan biraz daha farklıdır. Enlem ve boylamlar eşit dikdörtgenler oluşturacak şekilde çizilirler, dünya haritasının şakülü kayar.

Baş Aşağı Dünya Haritası 3

Aslında herşeyin ilk başta 12 yaşında bir Avustralyalı çocuğun aklına geldiğini söylersek, eskilere haksızlık etmiş oluruz. 1540lar – 1560lar arasında Fransa’nın Dieppe bölgesinde el yapımı harita modası başlar. Zenginler veya asiller adına harita hazırlayanlardan biri de Nicolas Desliens‘tir. 1566‘da, baş aşağı bir dünya haritası çizer. Harita dünyasında dikkatleri üzerine çekebilmek için böyle yaptığı söylense de, belki de haritanın tek kelimeyle “başarısız” olduğunu gizlemek için böyle yapmış olabilir.

Baş Aşağı Dünya Haritası 4

“1500lü yıllarda harita yapmış yetmez mi?” demeyin, yetmez. Hele ondan elli küsür yıl önce Piri Reis’in çizdiği harita göz önüne alınacak olursa…

Kaynak: Exciting Cartography

İbrahim

Hekim. Yazar, beğenirse çevirir, kod yazarak eğlenir. 2002'den beri internette yazıyor.

Sevebilirsin...