Wikia başarılı olabilecek mi?

Bugünlerde arama motoru dünyası, yeni bir projeyi bekliyor: Wikia‘yı! Wikimedia Foundation’ın hazırladığı Wikia, arama alışkanlıklarımızı kökten değiştirme iddiasıyla 7 Ocak’ta internet dünyasındaki yerini alacak. Peki Wikia, bize neler sunacak? Her şeyden önemlisi, acaba başarılı olabilecek mi?

Wikipedia‘yı hepimiz biliyoruz. An itibariyle sadece İngilizce bölümünde bile 2,000,000‘un üzerinde makale yer alan, kullanıcılarının makaleler üzerinde anlık değişiklikler yapabildiği devasa bir “ansiklopedi” olarak tanımlanabilir herhalde.

Wikipedia’nın dünyanın 9. web sitesi haline gelmesinde en büyük pay sahibi, herhalde herkese değişiklik hakkı sunmasıydı. Bu “ultra sosyal” çevrede, bir üyelik hesabı ile, hatta bir üyelik hesabı açmak istemezseniz IP adresiniz ile, makaleler ekleyebiliyor, bütün (evet bütün) makaleler üzerinde değişiklik yapabiliyor olmak, pek çok insanı siteye bağladı.

Bu başarıyı pek çok web girişimcisi önceden kestirememişti. Google’ın kurucularından Sergey Brin bile, “Böyle bir ortamda kaliteli içerik oluşturulamayacağını düşünmüştüm.” diyerek şaşkınlığını gizleyemiyordu.

Bugün Wikipedia ve Wikimedia bünyesindeki diğer siteler, Wikimedia Foundation‘a yapılan bağışlarla çalışmaya devam ediyorlar.

Bu projenin arkasındaki isim Jimmy Wales, şimdilerde başka bir projeyle karşımıza çıkmaya hazırlanıyor: Bir arama motoruyla!

Neden böyle bir işe giriştiğini soranlara, şöyle cevap veriyor:

“Arama, internetin temel altyapılarından biri ve şu anda kusurlu durumda. Aynen ücretli yazılımların kusurları gibi: Özgürlük kısıtlaması, sorumluluk kısıtlaması, şeffaflık kısıtlaması. Wikia Search, bütün bu özellikleri değiştirecek!”

Böyle iddialı mesajla giriş yapmaya hazırlanan Wikia, arama motorlarında gördüğümüz 4 ana noktayı Four Organizing Principles (TCQP) değiştirmeye hazırlanıyor:

1) Şeffaflık: Sistem ve algoritmaların nasıl çalıştığının açık kaynak lisansları ve açık içerik ve API’lerle kullanıcılara açık olması.

2) Topluluk: Herkes bir şekilde katkıda bulunabilecek. (Bireysel veya organizasyonlar halinde). Sosyallik ve topluluk üzerine odaklanılacak.

3) Kalite: Arama sonuçlarını gözle görülür biçimde daha alakalı ve daha doğru bir hale getirecek.

4) Gizlilik: Kesinlikle korunacak. Tanımlayıcı bilgiler iletilmeyecek ve depolanmayacak.

Herşey uzun süre önce kararlaştırılmış ve planlanmış gibi görünse de, işin aslı pek de öyle değil. Wikia’nın tam olarak ne amaçla kullanılacağı 2006’ya kadar muallaktaydı. Site özgür içerik konusundaki fikir ve gelişmeleri duyurmak için kullanılıyordu.

Hatta hala Wikia Search’ün Hakkımızda sayfasında “Search Wikia itself is not a search engine or a web directory.” (Wikia Seach’ün kendisi bir arama motoru veya web dizini değildir.) ifadesi yer alıyor. Bu karmaşanın sebebi, eski board yazılarını aramada kullanılan Wikia Search ile arama motoru olacak Wikia’nın aynı sayfaları paylaşıyor olması muhtemelen.

İşleyiş yönünden yorum yapabilmek için sitenin çalışır halini görmemiz ve en azından birkaç sorgu yapabilmemiz lazım. Fakat yukarıda bahsettiğimiz 4 temel kural, peşinen bazı soruları da beraberinde getiriyor:

Şeffaf bir arama motoru: Kulağa hoş geliyor. Peki API’ler vasıtasıyla yapılabilecek otomatik sorgular, sisteme ek bir yük getirmeyecek mi? Üstelik, algoritması gizli tutulan arama motorlarında bile manipülasyonlar yapılabilirken, sistem ve algoritmaları açık tutmayı planlayan bir arama motoru başarılı olabilecek mi?

Topluluk: Sosyallik, Web 2.0’ın olmazsa olmaz özelliklerinden biri. Bu yönüyle elbette çok ilgi çekecektir. Peki bu arama motorunda, sonuçların listelenmesinde topluluğun rolü olacak mı? Anladığımız kadarıyla, “rolü olmasını” bir kenara bırakın, bütün sıralama bu topluluğun tercihlerine göre düzenlenecek (Social ranking and classification). Öyleyse kaliteli, ama duyulmamış içerik, nasıl belirlenip üst sıralara çıkarılabilecek? Çünkü bildiğiniz gibi, Google, Yahoo! gibi arama motorlarında, bu yazılar bir nebze de olsa şans bulabiliyorlar.

Kalite: Bunu zaman gösterecek. Neticede bütün arama motorları, kendi sonuçlarının en tutarlı sonuçlar olduğunu iddia ediyorlar.

Gizlilik: Wikimedia, önceki projelerinde elde ettiği kullanıcı güveniyle, bu maddenin hakkını verebilir gibi görünüyor.

Evet, akıllarda bir çok soru işareti var ama, insan düşünmeden edemiyor: Acaba bu proje de Wikipedia gibi beklenenin üzerinde bir başarı elde edebilecek mi?

Ne de olsa, webde sosyallik her zaman iş yapar!

Arkanızda bir de Wikipedia varsa!