Küresel Isınma’nın bilinmeyen sebepleri!

Küresel Isınma’nın üzerinde çok durmak lâzım. Çünkü etkisi bütün insanlığı ve canlılığı kapsıyor. Bu küresel ısınmada insanoğlunun büyük payı var. Fabrikalar, atıklar, zehirli gazlar, duman vs…

Ama bu yazıda, insanla alakasız olarak, Dünya’nın gerek bölgesel gerek küresel olarak ısınmasına sebep olan birkaç olayı sizlerle paylaşacağız. Bunlar; Güneş’teki patlamalar, Dünya’nın yörüngesindeki değişmeler, Dünya’nın eksen eğikliğindeki değişmeler, volkanik patlamalar ve yeryüzünün tektonik hareketleridir.

1. Güneş’teki patlamalar(etkisi küresel):
İlk olarak Güneş’te meydana gelen patlamaları ele alalım. Güneş’in atmosferinde yoğun patlamalar olur. Bu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1 milyon km/saat hızla hareket ederler. Bu patlamalar yeryüzündeki iletişim ve güç ağlarını olumsuz yönde etkileyebilirler.

Konumsal olarak, Güneş’in tacında ve renkyuvarında (kromosferinde) bulunurlar. Onlarca milyonluk kelvin derecesine kadar ısınan plazma, eksicik ve önelcikleri çok yüksek hızlara ulaştırır. Üretilen elektromıknatıssal ışınım radyo dalgalarından gamaya kadar geniş bir tayf aralığını kapsar.

2. Dünya’nın yörüngesindeki değişmeler(etkisi küresel):
Hepimizin bildiği gibi Dünya’mızın yörüngesi elips şeklindedir. Bu şekil sebebiyle -kuzey yarımküreye göre- yaz aylarında Güneş’e yaklaşır ve kış aylarında Güneş’ten uzaklaşırız. Sıcaklık farkı oluşur. İşte, elips şeklindeki bu yörünge, yaklaşık 160.000 yılda bir daire şeklini alır. Dolayısıyla Dünya, Güneş’ten hiç uzaklaşamaz; kış ayları yaşanmaz.

3. Dünya’nın eksen eğikliğindeki değişmeler(etkisi küresel):
Yine hepimizin bildiği gibi; Dünya’mızın bir ekseni var ve Dünya’mız bu eksen etrafında dönüyor. Bu eksenin eğikliği 23°27′(23 derece 27 dakika) dır ve sağa doğrudur. Ama bu da zamanla değişir. Dünya’nın ekseni, yaklaşık 143.000 yılda bir sola döner. Bu değişmeler bütün bölgelerde sıcaklık değişimine sebep olur.

4. Volkanik hareketler(etkisi bölgesel/küresel):
Volkanik patlamaların kısaca tarifi; Dünya’nın en iç kısmında bulun Magma tabakasındaki magmanın yüksek basınç ve sıcaklıkla, yüzeydeki yarıklardan dışarı çıkmasıdır. Bu yarıklar karada da olur, denizin dibinde de olur(denizin dibinde olan yarıklar zamanla adalaşıyor).

Volkanik patlamalar etkileri bölgesel de olabiliyor, küresel de. Bölgeselliğin sebebi, o bölgedeki volkanik patlamaların artmasıyla bölgesel sıcaklığın yüklesmesi; küreselliğin sebebi ise, Dünya’nın her yerinde volkanik patlamaların artmasıyla küresel sıcaklığın yükselmesi.

5. Tektonik hareketler(etkisi bölgesel):
Levha hareket teorisi’ne (tektonik levha teorisi olarak da bilinir) göre Dünya’nın en dış kısmı iki tabakadan oluşur: kabuğu da kapsayan litosfer ve mantonun katılaşmış dış kısmı. Litosferin altında astenosfer bulunur, bu mantonun yüksek viskoziteli olan iç kısmıdır.

Litosfer, astenosferin üzerinde, tektonik levhalara ayrılmış bir halde yüzmektedir. Bu plakalar belli temas noktalarında üç tür hareketten birini gösterirler: yaklaşma, uzaklaşma veya yanyana kayma. Bu temas noktalarında depremler, volkanik faaliyetler, dağ oluşumları ve okyanus dibi hendekler oluşur.

Tektonik hareketlerle oluşan levha kaymaları, levhaların sıcaklığını değiştirir. Mesela; resimde Hindistan’ın yer değişimine bakarsak, Hindistan’ın milyonlarca yıl boyunca değişen bir sıcaklık grafiğine sahip olduğunu görürüz.