Güvenlik Tavsiyeleri

Bu yazımızda şifre ve bilgisayar güvenliğine değineceğiz. İsterseniz önce şifremizi nasıl seçmemiz gerektiğinden başlayalım:

Şifre Güvenliği

Şifre güvenliğinde ilk kural iyi bir şifre seçmektir. İyi bir şifrenin en belirgin özellikleri şunlardır:

1. İçinde hem büyük, hem küçük harfler, hem de rakamlar bulunur.
2. Yeterince uzundur.
3. Yazılı olarak yanında taşımaya ihtiyaç bırakmayacak kadar kolay hatırlanabilir.
4. Başkaları tarafından tahmin edilmesi güçtür.

Bu özellikleri sağlayacak bir şifre oluşturmak için aşağıdaki yöntemlerden beğendiğinizi kullanabilirsiniz.

1. Kolayca hatırlayabileceğiniz bir ifade seçin ve bazı harfleri benzettiğiniz rakamlarla değiştirin. Sonra da kendi uyduracağınız bir kurala göre bazı harfleri büyük harflerle değiştirin. Mesela “OPEREYSINNOKTACOM” kelimesini seçtiğinizi farzedelim. “o” yerine 0, “a” yerine 4, “l” yerine 1 kullanıp, kelime başlarını büyütürseniz, şifrenizi “0pereys1nN0kt4C0m” olarak tespit edebilirsiniz. (Tabiî böyle herkesin tahmin edebileceği bir ifade seçmeyin.)
2. Ezbere bildiğiniz bir şiir veya şarkı sözünün istediğiniz bir kısmını alın ve kelimelerin baş harflerini peş peşe yazın. Sonra ortaya çıkan ifadeye 1. yöntemi uygulayabilirsiniz. Mesela “Elimi beş yerinden dağladı beş parmağın, bağrımda da yanmadık yer bırakmadan git” (Çamlıbel) parçası için “b” yerine 6, “g” yerine 9 kullanır ve organ isimlerini büyük harf yaparsak, şöyle bir şifre ortaya çıkar: “E6yd6P6dyy69”.
3. Kolayca hatırlayabileceğiniz iki kelime seçin ve 1. yöntemi uyguladıktan sonra bu iki kelimeyi birbiri içine geçirin. Mesela “tünel” ve “kamyon” kelimelerini seçmiş olalım. Önce bunları “tuNe1” ve “kaMy0N” şeklinde düzenleriz, sonra da kamyonu tünelden geçirip şifreyi “ktauMnye01N” olarak elde ederiz. Birbiri içerisine geçirme işlemi en kolay, önce birinci kelimeyi yazıp, sonra imleci şifrenin başına getirip ikinci kelimenin her harfinden sonra bir kez sağ tuşuna basılarak yapılabilir. Şifre girme kutusunda bu şekilde oluşturulmuş bir şifreyi, iç içe geçmiş halinin ne olduğunu hiç bilmeden kullanabilirsiniz. Ki bu da şifrenizin tam yazılışını aslında sizin bile bilmemeniz ama istediğiniz zaman yazabilmeniz demek olur.

Şifre güvenliğinin ikinci kuralı, şifrenizin kafanızdan başka hiçbir yerde yazmamasıdır. Bu yüzden seçeceğiniz anahtar kelime ve ifadelerin giydiğiniz elbiselerde veya kullandığınız eşyalarda yazılı bir şey olmamasına dikkat edin. Ölüm kalım, hastalık v.s durumlar için şifrelerinizi yazdığınız kağıtları üzerinizde taşımayın, şifrelerinizle tehlikeye girecek meblağda paranızı nakit olarak hangi şartlar altında saklayacak iseniz, aynı şartlarda saklayın.

Üçüncü kural, her yerde aynı şifreyi kullanmamaktır. Yukarıdaki yönetmlerle hazırlanmış en az beş tane sağlam şifre oluşturun. Kullanacağınız yerlerin şifre istekleri farklı olabileceğinden bu sağlam şifrelerinizi kimisi tamamen rakamlardan oluşacak, kimisi 6, kimisi 8, kimisi de 12 haneli olacak şekilde çeşitlendirin. Bunlardan ayrı bir kaç da çok kullanımlık şifre üretin. Çok güvenmediğiniz sitelerde, ihtiyaç duymadığınız halde mecbur kalarak üye olduğunuz yerlerde bu şifreleri kullanın.

Bilgisayar Güvenliği

Artık internete sürekli bağlı olmayan bilgisayar yok gibi. Bilgisayarınızda şu üç şeyi muhakkak bulundurun.

1. Güvenlik duvarı (firewall): Windows’un kendi iç firewall çözümlerini kullanabileceğiniz gibi daha çok özellik için Zonealarm veya Commodo Firewall da tercih edilebilir.
2. Sürekli virüs koruması: Bilgisayarınızı çok yavaşlatan, hantal ve çok meşhur virüs kalkanları yerine antivir, avast veya avg gibi hafif ve çevik bir anvirüs kullanın.
3. Casus yazılım koruması: Ara sıra tarama yaptırmak için adaware, spybot gibi meşhur bir casus yazılım koruma programı bulundurun.

Bütün bunların yanına unutmayın ki, hiçbir program sizin bilgisayarınızı sizden koruyamaz. Internet gezintilerinizde karşılaştığınız diyalog kutularına hiç okumadan YES / EVET diyerek vereceğiniz zarar, çoğu zaman hiçbir programla ortadan kaldırılamayacak, bilgisayarınızı format paklayacaktır.

Zaman kaybı, bilgi kaybı ve çok daha ciddî maddî kayıplardan korunmak için ne olduğunu tam anlamadığınız şeyi kullanmayın, bu sizi çok eksik bırakıyorsa o şeyleri tam olarak anlamaya da zaman ayırın. Adını sanını bilmediğiniz üçüncü şahıslardan, forumlarda karşılaştığınız hiperaktif gençlerden gelen yardımlara tedbirle yaklaşın.

Birilerinin size yardımcı olması için onlara şifrelerinizi vermeniz gerekecek kadar yardıma muhtaçsanız o hizmetleri kullanmayın, önce bu hizmetleri kullanmayı öğrenin. Bilgi teknolojilerinden korkmayın, öğrenmekten geri durmayın. Ne kadar az teknik bilgiye sahip olursanız, kandırılmaya o kadar müsait olursunuz.