SMS’ler neden 160 karakterle sınırlıdır?

Günde 250 SMS “atan”, ücretsiz SMS kampanyalarından faydalanmak için ikide bir operatör değiştiren arkadaşlarınızdan birine, canınızın sıkıldığı bir anda “SMS ne demekti?” diye sorabilirsiniz.

Muhtemelen önce anlamsız gözlerle size bakıp ciddi olup olmadığınızı anlamaya çalışacak, sonra da dalga geçerek konuşmaya başlayacaktır. Sabredin ve “SMS, Short Messaging Service kelime grubunun kısaltmasıdır” cevabını vermesini bekleyin.

Bu cevabı aldığınız anda, sorularınızı sıralamaya başlayabilirsiniz: “Peki ‘kısa mesaj’ neden 160 karakterle sınırlı? 200 karakter de kısa sayılmaz mı? Hem 50 karakter daha kısa değil mi?”

Muhtemelen biraz düşünecek ve saçma sorular sorduğunuzu söyleyecektir. Bilmeyenler böyle yaparlar.

Peki siz bu sınırlamanın sebebini biliyor musunuz?

“Teknik problemler sebebiyle” diyenler kaybettiler.

Doğru cevap, “Birinin canı öyle istediği için” olacaktı.

İsterseniz, 160 karakter meselesinin nereden geldiğini anlayabilmek için, SMS fikrinin doğuşuna doğru kısa bir yolculuk yapalım.

Efendim, hikayemiz 1985 yılında, Almanya’nın Bonn kazasında geçer. Evinde, daktilosunun başında oturmakta olan Friedhelm Hillebrand, daktiloya bir kağıt yerleştirir, biraz düşünür ve rastgele cümleler yazmaya başlar.

Canı sıkılınca yazmayı bırakır ve kağıdı daktilodan alır. Kağıdın üzerinde yer alan cümle gruplarında geçen karakterleri saymaya başlar: 120 tane harf, 10 tane boşluk, bir kaç nokta falan…

Sanırız can sıkıntısından.

Ancak bu sayma işlemi, kafasında şimşekler çakmasına sebep olur. Zira yazdığı her cümle grubunun, 160‘dan az karakter içerdiğini fark etmiştir.

Bu sizin için bir anlam ifade etmeyebilir. Her dilde “ortalama bir cümle”nin karakter sayısı farklılıklar gösterebilir. Üstelik 10 kelime ile anlatılabilecek bir konuyu, kimi insan 5 kelime ile anlatır, kimi 100 kelimeye sığdıramaz.

Siz anlamsız bulabilirsiniz ama, Hillebrand “160 karakter” meselesine fazlaca takar.

O sıralar araştırmacılar cep telefonu ile metin iletimi için bir protokol geliştirmeye çalışmaktadırlar. Kablosuz iletişim için ayırılan bant genişliği çok sınırlıdır, metin mesajlarının olabildiğince kısa olmasını ister, bunun çaresini Hillebrand’a sorarlar.

“Hoppala! Hillebrand ne alaka?” diyeceksiniz. Efendim, söylemeyi unuttuk, hikayemizin esas oğlanı Friedhelm Hillebrand, Global System for Mobile Communications (GSM)’ın Ses dışı Servisler Komitesi’nin başkanıdır aynı zamanda.

“Daktilo deneyi”nden aldığı gaz, komiteye de yansımış olacak ki; komitedekiler, 1986 yılında, o tarihten sonra üretilecek bütün cep telefonlarında SMS desteğinin olmasını, bütün operatörlerin bu imkanı sağlamasını emrederler.

SMS için de 160 karakter sınırını koyarlar.

Soranlara “daktilo deneyi”nden bahsetmez; inceledikleri kartpostallarda genelde en çok 150 karakter bulunması, o zamanın popüler iletişim aleti Telex ile gönderilen mesajların genellikle 150 karakteri geçmemesi gibi “bilimsel” verilerden dem vururlar.

Biraz mırın kırın etmeye yeltenenlere verecekleri cevap da hazırdır: “Bir harfi doğru yazmak için bile 3 kere aynı tuşa basmak gerekebiliyor. Kimse, bu sınırdan daha uzun bir mesaj yazmaya uğraşmaz!”

Ancak sonraki yıllarda önce T9 geliştirilir, sonra klavyeye sahip telefonlar ortaya çıkar. Haliyle değil 160, 360 karakter yazmak bile iş olmaktan çıkar.

Ki zaten alışılmış klavyesiz cep telefonlarında bile SMS yazmada inanılmaz hızlara ulaşan gençlerimiz vardır. Yeri geldiğinde gözleri kapalı mesaj yazar, yeri geldiğinde saatte 150 SMS atar, adeta komiteye nazire yaparlar.

2000li yıllara gelindiğinde SMS, “cep telefonu” denince akla gelen en temel öğe olmuştur. Nielsen Mobile’ın araştırmasına göre, 2008’de ABDlilerin cep telefonu ile konuşma sayıları, SMS gönderme sayılarından geride kalır.

İşin enteresan tarafı, Hillebrand’ın bu çok kullanılan özelliği bulması kendisine bir kâr kazandırmaz. Hani atılan her SMS başına 0.01 kuruş para kazanıyor olsa köşeyi fazlasıyla döner ama, kendisine böylesine bir “kıyak” geçen olmaz.

Hillebrand, bugün hâlâ Bonn’da yaşamakta, bir teknoloji patenti danışmanlık şirketi olan Hillebrand & Partners şirketini idare etmektedir.

160 karakter sınırlamasından, Twitter da esinlenir. Cep telefonları ile gönderilecek mesajları düşünen Twitter’ın kurucuları, üye adı ile yazılacak mesajın toplam karakter sayısının 160’ı geçmemesini ister; çareyi, sınırı 140 karakter olarak çekmekte bulurlar.