Kaizen: Sürekli Gelişim Felsefesi

Diyelim ki bir tebrik kartı üretim hattı üzerinde çalışıyorsunuz. İlk önce dış yüzüne köpek yavrusu karikatürü damgalayın, ters çevirin ve içine vurucu cümleyi içeren damganızı vurun. Sonra tekrar çevirin, katlayıp işi bitirin. Ama durun bir dakika… kağıdı iki kez çeviriyorsunuz. Bu, atlamanız gereken bir adım. Bunu atladığınızda, tüm süreci daha verimli hale getirirsiniz. Buna kaizen denir. Kaizen, kendinizi her adımda biraz daha iyiye götürmenizi sağlayan kademeli bir kendini geliştirme felsefesidir.

Daha İyi Olmak İçin Değişiklik Yapmak

Japonca’da Kaizen, “değişim” ve “iyi” anlamına gelen karakterlerden oluşur ki, “iyileştirme” anlamına gelir. Bu anlamda, bir hedef olduğu kadar, bir felsefe sayılmaz aslında. Ek olarak, kelimenin geleneksel tanımında, devam etmekte olan dönüşüme ya da sürekli iyileştirmeye ilişkin bir çağrışım yoktur. Kaizen kavramına yapılan bu ek anlam, Japon imalat tekniklerinin Batılılar tarafından algılanış şeklini tanımlayan bir ifadedir. Amerikalılar, Japonların mümkün olan her aşamayı iyileştirmek için, her işçinin temel görevi olarak gördükleri şeyin; Japon otomobil endüstrisini en üstte tutan farklılık olduğunu anlamışlardır.

Kaizen’in bu yeni, daha felsefi anlamı zaman içinde Japonca sözlüğe de girmiştir. Ancak “kai” ve “zen” anlamındaki karakterlerle hecelenmek yerine, yabancı kelimeleri karşılamak için kullanılan  fonetik Katakana (Japoncadaki üç alfabeden biri) alfabesinde yazılmıştır. En iyi uygulamaların belirlenmesinde bir mihenk taşı olarak kullanılması gerekirken, Kaizen şu adımlarla sürmekte olan bir süreç olarak tanımlanabilir:

• Standartlaştırma. Bir süreçle başlayın.
• Ölçme. Sürecin ne kadar iyi olduğunu tam olarak ölçün.
• Karşılaştırma. Sürecin ihtiyaçlarınızı karşıladığından emin olun.
• Yenilik. Fazlalık ve israfı bulup kaldırın.
• Standartlaştırma. Öğrendiklerinize dayalı daha iyi bir süreçle devam edin.
• Tekrar etme. Hepsini yeniden yapın.

Kaizen ve Toyota Üretim Sanatı

Kaizen’in iş felsefesini örneklendirmek için sık sık söylenen bir hikaye var. Toyota Üretim Sistemi, her seviyede zaman ve madde israfını ortadan kaldıran, sürekli gelişen ezici yapısıyla, bazı çevrelerde artık şehir efsanesine dönüşmüştür. Hikayede, bir grup Amerikalı yöneticinin Toyota’nın yöntemini yerinde incelemek için gittikleri ve böylesine yüksek bir üretim oranını ve düşük hata oranını nasıl sürdürebileceklerini tam olarak görmüş oldukları anlatılır. Gördükleri şey akıllarını uçurmuştur.

Toyota fabrikasında, herhangi bir işçi, hatayı düzeltmek veya iyileştirme önermek için herhangi bir zamanda üretimi durdurabilir. Amerikan şirketleri ise, bunun aksine, “hattı asla durdurmama” felsefesine sıkışıp kalmışlardı. Bütün hataları daha sonra düzeltiyor veya etkilenen araçları imhaya gönderiyorlardı.

Japon kültüründe, belirgin hataları veya ufak tefek aksaklıkları kaynağında anda yok ederek, her işçi şirketin tamamının iyileştirilmesinde rol oynar. İlham verici olduğu kadar, günlük yaşamlarımıza uygulanması kolay bir hikaye.