Baş Aşağı Dünya Haritası
1970 yılında, 12 yaşındaki bir Avustralyalı çocuk, okulda dünya haritasını çizerken, alışılmadık bir şey yapar, tutar anavatanı Avustralya’yı yukarıda çizer. Eh Avustralya’nın yukarıda olması demek, dünyanın tepetaklak çizilmesi demektir. Sonuçta ortaya şaşırtıcı bir harita çıkar. Dokuz yıl sonra, 1979’da, Stuart McArthur “McArthur’s Corrective Map of the World” isimli haritayı yayınlar. Lejantta büyük puntoyla güneyin yukarıda yer aldığını yazar. Bu harita günümüze kadar neredeyse bir milyon kopya satar.
“Wizard of New Zealand” adıyla tanınan Yeni Zelanda’nın milli simgesi Ian Brackenbury Channell‘ın yayınladığı “Yeni Dünya haritası” da bu yoldan gider. Yeni Zelandayı ve Avustralya’yı haritanın tepesinde gösterir, tribünlere oynar. Harita silindirik eşit alan projeksiyonu yapan Hobo-Dryer Projeksiyonunu kullandığı için, alıştığımızdan biraz daha farklıdır. Enlem ve boylamlar eşit dikdörtgenler oluşturacak şekilde çizilirler, dünya haritasının şakülü kayar.
Aslında herşeyin ilk başta 12 yaşında bir Avustralyalı çocuğun aklına geldiğini söylersek, eskilere haksızlık etmiş oluruz. 1540lar – 1560lar arasında Fransa’nın Dieppe bölgesinde el yapımı harita modası başlar. Zenginler veya asiller adına harita hazırlayanlardan biri de Nicolas Desliens‘tir. 1566‘da, baş aşağı bir dünya haritası çizer. Harita dünyasında dikkatleri üzerine çekebilmek için böyle yaptığı söylense de, belki de haritanın tek kelimeyle “başarısız” olduğunu gizlemek için böyle yapmış olabilir.
“1500lü yıllarda harita yapmış yetmez mi?” demeyin, yetmez. Hele ondan elli küsür yıl önce Piri Reis’in çizdiği harita göz önüne alınacak olursa…
