Kararlarınızı Keskin Çizgilerle Alın
Eğer bir kereden daha çok kendine “daha iyi beslenmeye çalışacaksın” dediyseniz elinizi kaldırın. Evet, tam da şüphelendiğimiz gibi. Ve bu bir hedef gibi görünse de, kulağa hedefmiş gibi gelse de, kesinlikle tutacak bir hedef değil. Her halükarda, öyle ifade ettiğinizde hedef değil. Daha spesifik olun ve parlak çizgilerle hedeflerinizi belirleyin.
Haklarınız İçin Mücadele Etmek Zorundasınız
1966’da, Ernesto Miranda isimli bir adam Phoenix’te tutuklandı. Uzun lafın kısası, karmakarışık duruşması ve mahkumiyeti bir Yüksek Mahkeme davasına dönüştü: Miranda Arizona’ya karşı. Miranda’nın kazandığı bu dava, polis memurlarının tutuklanan kişiye, Hollywood filmlerinden bildiğimiz Miranda haklarını (sessiz kalma hakkı vb.) aktarmalarını zorunlu hale getirdi. Bu durum, yasadaki belirsizliği ortadan kaldırmakta ve mahkemede nelerin kullanılabileceği ve kullanılamayacağı konusunda çok açık sınırlar belirlemekte. Bu parlak çizgi kuraldır. Yasal bir bağlamda, parlak çizgi kuralı “hukuki bir meseleyi açık ve öngörülebilir bir şekilde çözen nesnel bir kural” olarak tanımlanır. Peki, buradan ne ders çıkarmalıyız? Bunu, iradenizi güçlendirmek ve hedeflerinize ulaşmak için kullanabilirsiniz. Bu konuda bizimle kalın…
Sınırı Aştın
Hedeflerinize parlak çizgi kuralları uygulamak çok kolay. Sadece daha spesifik olun. Bu tür kuralların arkasındaki fikir, herhangi bir esneklik payı bırakmamak ve amacı jilet gibi keskin bir noktada toplamaktır. “Daha iyi yemeye çalışacağım” hedefini hatırlıyor musunuz? Bu ifadedeki esneklik payı fil boyutunda. Bunun yerine, “Ben her gün iki farklı sebze yemeği yiyeceğim” diyerek onu bir parlak çizgi kuralı haline getirin. Bir umut ile bir plan arasındaki fark budur.
Parlak çizgi kuralları birkaç farklı nedenden ötürü işe yarar. Yazar ve davranış psikolojisi blog yazarı James Clear’ın, web sitesinde açıkladığı gibi, bu kurallar size yeni bir kimlik kazandırıyor. Örneğin daha az dondurma yemeye çalışıyorsanız, kıvırıp “sadece bu seferlik bir istisna” yapmanız daha muhtemel olacaktır. Ama eğer sadece hafta sonları dondurma yemek için parlak çizgi kuralı uyguladıysanız, birisi size Salı günü bir külah dondurma teklif ettiğinde, “Hayır, yemeyeceğim.” diyebilirsiniz. Aslında bu bir karar bile değil; bu, yeni sizsiniz.
Clear, parlak çizgi kurallarının hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olabilmesinin bir başka sebebine dikkat çekiyor: Karar yorgunluğu. Parlak çizgili külah dondurma kuralı, aldığınız tüm bu külah dondurma tekliflerini önceden tahmin eder ve göz önünde bulundurur. “Parlak çizgiler olmadan, bir durumun her seferinde sizin standartlarınıza uyup uymadığına karar vermelisiniz” diye yazıyor Clear. Bunun gibi durumların iradenizi tüketeceği (bu şeylerin sonu yok) bir efsane olmasına rağmen, yolunuzda kalma motivasyonunuz aşınacaktır. Bir kere külah dondurma kararlarını yolunuzdan kaldırdıktan sonra, kendinize daha büyük sorunlarla mücadele etme motivasyonu veriyorsunuz demektir.