Yolların ustasıyım, AJAX’ın hastasıyım!

Tatil geldi, yollardayız. Bir yandan o şehir senin, bu şehir benim dolaşıyor, bir yandan da kenara köşeye bir şeyler yazıyoruz. Fırsat buldum, Opereysin’a girdim. AJAX meretinin gül gibi siteyi de hafiften sarmaya başladığını fark edip şok oldum. Bugün onunla ilgili ciddiyetten uzak yazayım iki satır:

Ben demiştim vaktiyle AJAX mereti yeni ortaya çıktığında, “Türkiye web camiası bu olaya balıklama atlayacak” diye. Nitekim atladılar da. Sebep? AJAX insana kendini masaüstü programında hissettiriyor. Bir tıklamayla sayfanın orası burası oynuyor, sayfa oynadıkça bizim AJAX görmüş körpe tasarımcılarımız da keyiften şekilden şekle giriyor.

AJAX yeni bir şey değil sistem olarak. Java Script’i allayıp pulladılar, “İşte buna AJAX denir” diye önümüze sürüverdiler. Hemen 1-2 yabancı site çıktı bu sisteme geçti, bizim weblog sitelerinden link üstüne link aldılar, hit üstüne hit gördüler, muradlarına erip, sahneden çekildiler. Şimdi Türk sitelerinde bir çaba bir çaba, anlatılamaz. İlla da AJAX olacak diye, dünya yıkılsa yerinden kımıldaması gerekmeyen o ölü menüleri yer değiştirebilir hale getirmek için çabalıyorlar (İngilizcesi Drag-Drop. Biliyoruz da konuşuyoruz).

Hani bir teknoloji sitesi hazırlıyorsundur, siteye giren kitle böyle teknolojik yeniliklere meraklıdır, sen de onlara heyecan versin diye kullanırsın anlarım da, kişisel tanıtım sayfanda menülerin yeri değişse ne olacak?

Ziyaretçi ne diye Hakkımda bölümünü üste alıp, iletişim bölümünü alta çekecek ki?

Bir kere o ziyaretçi oraya Google’ın algoritma zafiyetine yakalanıp düşmüştür muhtemelen, driver bulmak için “sürücü” yazmıştır. Gencin sitesindeki “14 yaşından beri sürücüyüm.” yazan sayfayı Google önüne dökmüştür, o da girme hatasında bulunmuştur.

Şimdi bu ziyaretçi menünün yerini mi değiştirecek? Eğer benim bildiğim tip bir ziyaretçiyse, önce “Oynuyo lan bu menü!” tepkisi verir, bunun bir hata olduğu zannına kapılarak; sonra birkaç defa üst üste menüye tıklar, tepki gelmezse sayfayı kapatır “Bozukmuş olm bu site.” tepkisiyle olaya son noktayı koyar.

Benim kastım insanları buna özendirenlere. Hani salam reklamlarını geceye alıyorlardı ya insanların canı çekiyor diye. Onun gibi bu AJAX kullanan sitelere de bir çözüm bulmalı. Kullanmakla kalmayıp, nasıl kullanılacağını da anlatıyorlar çünkü. Bir tıklamayla kuruluveren AJAX scriptleri biliyorum, şaka değil.

Bir de script.aculo.us diye bir site var. “Teknoloji istiyoruum!” histerisindeki gençlerin bir numaralı adresi. Eskiden gençler, kişisel sayfalarına BURAYA TIKLA tarzı linkler koyarlardı, oraya tıklardınız sayfa sallanırdı onlar da eğlenirdi. Şimdi de bu siteden indirdikleri kodları yapıştırıp eğleniyorlar. Serverlarında, Script.aculo.us kullanım koşulları bilgilerine ait onlarca kb yazı tutan nice site var.

Şimdi Opereysin’in yorum bölümünü de AJAX’a çevirdiler. “Ne gerek var?” diyorum, “Teknoloji bizden uzak olsun!” diye tepiniyorum, dinlemiyorlar. “Böyle yorum sayfasında ben yorum yapmam” dedim, umursayan olmadı. Hele bir oraya döneyim, soracağım bu saygısızlığın hesabını.

Eskiden yorum sayfaları ne güzeldi! Güzel güzel yazıyorduk, sayfa yenileniyordu hata veriyordu. “Tüh maili yanlış sallamışız” diyorduk. Tekrar yazıp yolluyorduk, sayfayı yine yeniliyordu, biz de işimizi görüyorduk.

Şimdi uyarı için uyarı penceresi açılıyor. “Yorumu gönderiyor” diye yazı çıkıyor falan. Alışkın değilim böyle yeniliklere.

Yorum alalım bölümüne yorumunuzu yazıp gönderin, neden bahsettiğimi anlayacaksınız.

Tatilde ancak bu kadar oluyor. Bir ara elim değerse bir iki yol hatırası yazacağım.

Şaka bir yana hoş olmuş AJAXlı yorum ekleme bölümü. Aradım sordum, Mike Smullin‘in scriptini kullanıyorlarmış. Saygı duydum.