Sinemadan Ne Öğrendik?

Sinema hayatımızda bizim bildiğimizden daha fazla bir yer tutuyor aslında. Biz öğrendiklerimizi hafızamıza kazırken, sinema bilinçaltımıza işliyor. Biz gerçekten öğrendiğimizi sandığımız şeyleri yıllar sonra unutabiliyorken, sinemanın bize öğrettiği şeyleri bir ömür boyu hatırlıyoruz.

Sinemadan yaşama dair ayrıntıları öğrendik. Kahraman Amerikan Ordusu’ nun Er Ryan’ı kurtarmak için nice Er Ryan’lar feda edebileceğini öğrendik. Buna paralel olarak Almanların ne kadar faşist ve zalim olduklarını da aynı filmlerden çıkarabiliyorduk. Hatta bir piyanistin başından geçen acıklı hikâyeyi izlerken de aynı neticeye varabiliyorduk. Tüm bunları yani kafamızdaki faşist ve zalim Alman Irkı tabularını yıkmak için beş filmin yeterli olacağı idrakine de varmıştık. O zaman biz sinemadan ‘propaganda’ kelimesinin anlamını öğrendik. Hem de türlü misalleriyle. (Rusların, ikinci dünya savaşı sırasında bir müttefik, soğuk savaş döneminde de baş düşman olduğunu biz-genç kuşak filmlerden öğrenmedik mi?)

Sinema bize tarih kitaplarının öğretemediği şeyleri öğretmedi mi? Kronolojik sırayla hangi tarihte ne olduğundan daha öte bir tarih öğretmiştir sinema bizlere. Bir dönemler İngiltere ile İskoçya arasında bir savaş olduğundan, ve bir cesuryürek ten hangimizin haberi vardı ki? Hangimiz bir tarih kitabından İskoçların özgürlük mücadelesini okumuştuk ? Amerikan Özgürlük mücadelesinde de bir vatansever izlememiş miydik? Hatta cesuryürek rolündeki Mel Amca bu sefer ona paralel vatansever değil miydi?

İkinci Dünya Savaşı’nı da sinemadan öğrenmedik mi? (Bilgisayar oyunlarının da hakkını veririm.) 101. Hava İndirme’ yi, Normandiya’ yı , Pearl Harbor’ u, Stalingrad’ ı ve diğerlerini… Bu filmlerde Kahraman Amerikan Ordusu’na aynı düzeyde Kahraman İngiliz ve Rus Ordular’ ı eklenmedi mi? Zaten yenilmiş, perişan olmuş bir millete atom bombası atan sonra bunu bize filmlerle (yarı ironik) anlatanlar yine onlar değil miydi?

—devam edecek—