Köprüler yaptırın gelip geçmeye!

Benim büyük dedem Çakırcalı Mehmet Efe…

Şimdi durup dururken bunu niye söyledim?

Ekranda bir adam… Suyun üstünde ilkel bir teleferik… İnsanların kimi ipe asılıp onu çekiyor, kimi üzerine oturmuş, o kıyıdan bu kıyıya geçiyor. Adam nefes nefese ve ağlamaklı: “Türkiye Avrupa Birliği’ne gidiyor, biz bayramlaşmaya böyle gidiyoruz. Yıllardır… Canımız pahasına… Bu kadar tehlikeli şartlarda. Büyüklerimizden buraya köprü yapmalarını istiyoruz.”

Hakkâri’de Zap Deresi…

Çakırcalı Mehmet Efe’ye köylüler gelir yakınırmış: “Efem, filan çayın üzerinde köprü yok. Çoluk çocuk eziyet çekiyoruz, geçen kış dört kişi sulara kapıldı. Hayvanlarımız telef oluyor. Bu işe bir çare bul!” Çakırcalı kimi zaman kendi imkânlarıyla yardımcı olsa da, çoğu zaman yörenin en zengin -ve biraz da cimri, biraz da hayırsız- ağası, beyi kimse hemen ona haber uçururmuş: “Filan çayın üzerine köprü gerek! Elini kesene at! Şu kadar vakte oraya köprü kurulacak! Kurulmazsa sen bilirsin!”

Köprü kurulurmuş!

Kendisine haber uçurulan ağa, bey her kimse, kesenin ağzını açar, adamlarını toplar, köprüyü yaparlarmış.

Yüz sene öncesinden konuşuyoruz.

Şimdi… Ekranda ilkel mi ilkel bir teleferik, düştü düşecek insanlar, yanıp yakılan bir adam. “Büyüklerimiz köprü yapsın!”

Kimdir bu büyükler?

Biz bu ekranda sık sık o bölgelerden düğün manzaraları görürüz. Günlerce sürer. Binlerce kişi katılır. Halaylar çekilir, zılgıtlar atılır. Birkaç yüz koyun kesilir. Kazanlar kaynar. Şakır şakır şarjörler boşaltılır. Dolarlar savrulur. Gelinler takılan altınları ağırlığından taşıyamaz.

Sonra… Taşı sıksa un edecek erkekler âvâre âvâre dolanır, kahvelerde pinekler, iş yok der.

Sonra çayın üzerinde köprü yok diye ağlaşılır.

Şimdi ben Çakırcalı’yı hatırlamayayım mı?..

Ayşe G. Tunceroğlu, Türkiye