Kırlangıçlar

Kırlangıçlar
Çatallı kuyrukları vardır, harika manevra kabiliyetleriyle parmak ısırtırlar. Düz zeminlere kolaylıkla tutunur; bununla yetinmez, düz duvarlarda çamurdan yuvalar inşa ederler. Yuvalarının içini kuş tüyleriyle döşediklerine bakılırsa. rahatlıktan hoşlanırlar. Günler kısalmaya başladığında kapağı sıcak ülkelere atar, kışları Afrika’da geçirirler. Yuvalarını işgal edenlerden değişik bir şekilde intikam alırlar. Hangi kuş türünden bahsettiğimizi anlayabildiniz mi? Evet, kırlangıçlardan bahsediyoruz.

Binaların çatı altlarında ve saçaklarında, çamurdan ve samandan yapılmış kuş yuvaları görmüşsünüzdür. Bazen, yuvaların bazılarından sesler geldiğini duyarsınız. Hatta bazen, minik gagalar görürsünüz yuvanın içinden ümitle uzanan. Düz bir zeminde böyle bir yapının nasıl tutunabildiği gelir insanın aklına. Orta yaşın üzerindeki çoğu insan, bu yuvaların kırlangıç yuvaları olduğunu hemen söyleyebilir. Sadece kırlangıçlar bu tip yuvalar inşa ederler çünkü.

Kırlangıç, kırlangıçgiller (Hirundinidae) familyasındaki kuş türlerine verilen genel bir isimdir aslında. 2 alt türü vardır: Pseudochelidoninae, Hirundinidae.

Sinekleri avlayarak beslenen kırlangıçlar, havada avlanırlar. Bu pek de kolay değildir, çünkü havada hareket halindeyken, hareket halindeki avı yakalamaya çalışmak, güçlü bir manevra kabiliyeti ve planlama gerektirir. Kuşları uçarken fotoğraflamayı denemiş olanlar, bunun bile ne kadar zor olduğunu hatırlayacaklardır.

Fakat kırlangıçlar avlanmada zorlanmazlar. Kuyruklarının çatallı, kanatlarının ise uzun ve sivri oluşu bu minik canlıların manevra konusunda usta olmalarına sebep olmuştur. Oldukça hızlı uçar, kuyruklarını dümen olarak kullanır, ani dalışlar yaparlar. Yüksüz Avrupa kırlangıcı saatte 39 km hızla uçar.

Boyları 10-24 cm, ağırlıkları ise 10-60 gr arasında değişir. Kanatlarda dokuzar tane, kuyrukta ise genellikle 12 tane ana kuş tüyü yer alır. Erkeklerin kuyrukları genelde daha uzundur.

Yere konmaz, yüksekliklere tünerler. Ön ayak parmakları kökte birleştiği için, badi badi yürüyor gibi görünürler. Çoğunlukla sürüler halinde yaşarlar.

Tüyleri parlak koyu mavi renkli olabileceği gibi, üstü yeşil ve alt bölümleri beyaz veya pas rengi tüylerle kaplı da olabilir.

Yavruları yumurtadan tüysüz ve gözleri kapalı olarak çıkarlar. Tüyleri çıkan yavrular, fazla hareket etmeyen erişkinler gibi görünürler.

Erkek kırlangıçlar yuva yerini seçer, bölgeyi korur ve dişileri çağırırlar. Kırlangıçların hakimiyet bölgesi, koloni halinde yaşayan türlerde dar, kendi başına yaşayanlarda genişdir. Kırlangıçlar hava durumundan ve avcılardan etkilenmeyecek köşeler bularak çamurdan yuvalar inşa ederler. Dişi kuş, erkeğin tükürüğü ile gagasında getirdiği çamuru harç yapar ve saman ve otlarla birleştirerek yuvayı inşa eder. Gagasını mala gibi kullanır. Belki de “Yuvayı dişi kuş yapar” sözü buradan gelmektedir. Yuvanın içini pamukla ve kuş tüyleriyle döşerler. Döşemede bazen kendi tüylerini de kullanırlar.

Kırlangıçlar tek eşlidir. Kırlangıç türlerinin çoğu, günler kısalmaya başladığında Afrika’ya göçer. Göçmeyen kırlangıç türleri yıl boyunca yavruladıkları bölgeye yakın yaşarlarsa da, yavrulama döneminde bölgeyi korumak için daha çok gayret sarfederler. İlk defa yavrulayacak kırlangıçlar genelde doğdukları ve büyüdükleri yerin yakınlarına yavrularlar. Çoğu tür açık arazilerde veya su yakınlarında avlanır.

Kırlangıçlar 4Kırlangıçlar değişik anlamlara gelen sesler çıkarabilirler. Heyecanlandıklarında, türün diğer fertleriyle anlaşmak için ve bölgeye giren avcıları haber vermek için farklı farklı öterler. Yavrular ebeveynlerinden yiyecek istemek için yalvarma ötüşlerini kullanırlar. Sıkça kullandıkları ötüş tipi basit-bazen müzikal bir cıvıltıdır.

Kırlangıcın İntikamı

Kırlangıçların kışın Afrika’ya göçtüğünü yukarıda söylemiştik. Onlar yuvalarından ayrılarak göç ettiklerinde, boşalan bazı yuvalara serçeler yerleşir. Kırlangıçlar geri dönene kadar her şey yolundadır: Serçeler “kuş tüyü” yuvalarında mutludurlar.

Kırlangıçlar geri döndüklerinde yuvalarında bu davetsiz misafirlerin bulunduğunu görürülerse, enteresan bir şey yaparlar: Çamur alır, harç karar; yuvanın ağzını kapatırlar. Serçe içeride kalır, kırlangıçlar da kendilerine yeni bir yuva yeri aramak üzere eski yuvalarından ayrılırlar.

Şaşırtıcı değil mi?

İbrahim

Hekim. Yazar, beğenirse çevirir, kod yazarak eğlenir. 2002'den beri internette yazıyor.

Sevebilirsin...

21 Yanıt

  1. pelin dedi ki:

    benimde balkonumda her gece uyumaya geliyorlar.Ötüşleri çok harika onları dinlemek bana huzur veriyor. Bir gece gelmediler çok üzüldüm. Ama yaz sonunda gidicekler bende çok üzülecegim. Onları elime alıp sevememek çok üzücü,sadece uzaktan bakmakla yetiniyorum. Evet sanırım anladınız ben kırlangıç hayranıyım.

    • ayhan dedi ki:

      yuvadan düşmüş bir yavru getirdi arkadaşlarım.2 gündür iyiyiz bakalım.elinize alırsanız hayranlığınız artacaktır emin olun.gözlerinde bile sık kirpikleri var.kapkara gözleri ve tüylü bacakları var.paçalı yani.ve insandan korkmuyor.avucunuzda uykuya dalıyor hemen.bir sesi var,aman allahım…kıyma ile besleyebiliyorum ancak.çünki sinek pek yok burda.bir haftada büyüyüp uçabilmesi gerekir ama ben anası kadar iyi bakamayacağım için 2 hafta sonra onu salıvermeyi istiyorum.ondan bana hatıra sadece resimleri kalacak,işte bu da beni üzüyor.

  2. cemal dedi ki:

    merhaba kırlangıç severler benim evimin girişinde yuvaları var ve onların yuvasına soğuk veya yağmur değmiyor oyüzden çok mutluyum aynı bir çocuk gibiler evin girişine pisliyorlar ama olsun onlara zarar gelmesinde temizlemesi sorun değil yavruları oldugunda onları seyretmesi çok güzel Rabbim neler yaratmış diyor insan yukarıda anlatılmamış ama ben birşey eklemek istiyorum yavrular yuvaya pislemiyor arkasını dönüyor yuvanın dışına yani bizim girişe pisliyorlar görünce şaşırdım kaldım hayret saygılar.

  3. tan dedi ki:

    cok guzeller gercekten. su anda yanimdaki balkona yuva yapmaya ugrasan bir cift var. yuvalarina ulasmak icin benim balkonumdan pike yapiyorlar. Hic korkulari yok. Erkek kendini Kamikaze zannediyor. Cigliklar icinde kafamin 20 santim ustunden manevra denemeleri yapiyor. Disi hafif beceriksiz, yuvaya konma acisini bulabilmek icin 3-4 sortiye ihtiyaci var. Bir de misafir gezen cift var, galiba kendilerine yuva ariyorlar. Surekli balkonlari gezip her yuvadan kovalaniyorlar. Cok ilginc kuslar.

  4. merve dedi ki:

    ya ben yolda yürürken onlardan çok korkuyorum o kadar hızlı geliyorlar ki sanki bana çarpacaklar bi arkadaşımında yüzüne çarpmışlar , görebildiklerinden bile şüpheliyim aslında bunu duyduktan sonra iyice korkar oldum nefret ediyorum diyemem ama beni çok ürkütüyorlar açıkcası sizin kadar seviyorum diyemem….

    • ayhan dedi ki:

      yarasadır o çarpan.kırlangıçlar kadar hatasız pilot yok dünyada.asla çarpmaz.

  5. fatih dedi ki:

    bnde yolda yuvadn düsmüs 8 kırlangıç yavrusu buldum . hepsi çok tatlı … onlara ıslak ekmek ve tavuk kıyması veriyorum . acaba tavuk kıyması vermekle ii mi yapıyorum ?????

    • amele dedi ki:

      Bildiğim kadarıyla kırlangıçlar etobur değil.. 🙂 Kırlangıçlar tavuk kıyması yiyerek et yiyen kuşlara dönüşmez ama tavukta bulunan mikroorganizmaları sindiremeyip er ya da geç hastalık kapabilirler. Kaş yaparken göz çıkarmak gibi olur bir bakıma.

  6. Sinan KAYA dedi ki:

    Sayin arkadaslar ben bu gurultucu kuslarin nesini sevdiginizi anlayamadim dogrusu. Ben Belcika’da yasiyorum ve oturdugum evin etrafinda asiri miktarda kirlangic var. Butun gun suru halinde dalislar yapip surekli bagirmaktan baska yaptiklari birsey yok. Isin dogrusu sesleride guzel degil. Gurup halinde cok tiz ve yuksek tonda degisik cigliklarla bas agritiyorlar. Bir kanarya veya bulbul deseniz hadi neyse. Bunlari zarar vermeden nasil uzaklastirabilirim? Icinizde bilen varsa tavsiyeniz makbule gecer.

    Belcikadan selamlar,

    Sinan

  7. halime dedi ki:

    bir hafta önce altınoluk’taydık. kaldığımız yazlığın üst katındaki balkona kırlangıçlar yuva yapmış. yuvadan düşen iki yavru kırlangıç bulduk.balkonda şırınga ile beslemeye çalıştık.ekmeği suyla lapa yapıp şırıgaya doldurduk. iki kızım, arkadaşımın oğlu ve arkadaşımla birlikte iki yavruyu hergün üç kere besledik. balkondaki yuvadan daha küçük bir yavru da düşünce balkona, üç kırlangıcımız oldu. ama bu yavru daha da küçüktü.kızlarım sabahları gözlerini açar açmaz ilk sözler. ”anne kuşları besledin mi”sorusu oldu.beslerken gagalarını açmak için epey uğraştık.kızlarım ve arkadaşları isim bile koydular.Hızlı Kanat, İnatçı ve Minik.onları beslemek için her balkona çıkışımda, onların ölmüş olabileceklerini düşünerek çok korktum.üçüncü gün kırlangıçlardan biri öldü. çocuklarım onları izlerken, büyük kızım koşarak geldi. can çekişini izlemek gerçekten çok kötüydü. elime alıp biraz su içirdim, içim parçalandı. kızım çok ağladı.temiz bir beze sarıp gül ağacının altına gömdük. en küçük yavru da bir gün sonra öldü.kızlarıma söylemedim. yuvasına yerleştirdiğimizi annesinin onu bulup beslemeye başladığını söyledik.diğer yavru bu olanlardan iki gün sonra uçtu. çok mutlu olduk. birini biz kurtarmıştık. (dünyadaki tüm canlılar, buna insan da dahil)eşit haklara sahip. malesef dünyadaki en zararlı canlı insan.ormanları ağaçları yok ederek birçok canlının yaşama hakkını gasp ediyoruz. insan dışında hiçbir canlı doğaya , dünyaya zarar vermiyor.bence hayvanların yaşama haklarına saygı gösterebilen kişi, kaliteli ,bencil olmayan,eşitlikten yana, doğaya saygılı , vicdan sahibi bir kişidir. yani gerçek ”insan”dır.

    • Sinan KAYA dedi ki:

      Bende dogaya saygi duydugum icin zarar vermeden uzaklastirmak istiyorum zaten. Ayrica bendeki kus sevgisinin de ne kadar cok oldugunu tahmin bile edemezsiniz. Kendim çöl sahini besliyorum ve isin gercegi siralamada esimden once geliyor. Ama butun tantanalarina ragmen problemi ona cozdurmuyorum. Kendi kendilerine sow yapip gurultuyle sahine dogru dalis yapiyorlar (en yakin 8-10m mesafeye kadar). Biraksam yuvalarini baslarina yikacak ama ben kiyamiyorum. Sonra sinek, bocek, haseratla beslenen bir kus sizin ekmegide yemez, kiymayida. Sizede alismalari hicbir zaman mumkun degil. Hic bir kirlangicin bir dala veya gorebileceginiz bir yere kondugunu gordunuzmu? Ancak havada gorebilirsiniz.

  8. faik rodoplu dedi ki:

    bu yaz balkonuma yuva yapan kırlangıçlar yüzünden khvaltıyapamadım sneye olmaz

  9. tufan türkmen dedi ki:

    evet bende şu an sarı gölde cami inşaatı dekorasyonu ile uğraşmaktayım köy halkı bize de bir oda tahsis ettiler sağ olsunlar burada da iki yuva var havalar serinde olsa geldiler onlar bizden önce buraya yuva kurdukları için bir akşam baktım pencere önüne gelip ikide bir bagırışmaktalar anladım ki gelmişler yuvaları için şimdi yaklasık bir aydan fazladır birlikte yaşıyoruz aksam altı gibi pencereyi acıyorum sabahta 5 30 6 00 gibi beni uyandırıyorlar tekrar camı acıyorum gün boyu onlarlayım aynı yerde kalıyoruz ve mutluyum seviyorum

  10. Busra dedi ki:

    her yıl odamdaki camın köşesine gelir iki kırlangıç yaparlar yuvasını fakat 5 gün önce hiç sebep yokken düştü o yuva 3 yavru kaldı öyle mermerin üstünde aldım tabi beslemeye çalıştım fakat ağızlarını açmadılar tüylenmişti hepsi bende aç kalmasınlar diye pencerenin mermerine kendi yaptığım yuvanın içine yerleştirdim onlara isim bile verdim:)günün belli saatlerinde çıkarıyorum güneş olduğunda alıyorum tabi oraya koyduktan 2 dk sonra sanırım anneleri ben öyle düşünüyorum yani) beslemeye geliyor sinek böcek ne varsa verip gidiyor 2 tanesi uçtu bir tane kaldı elimde bakalım onuda uçurmayı bekliyorum burda okuduklarıma göre yuvalarının yakınlarına yaparlarmış ilk kez yurmurtlayacak olanlar belli mi olur benim baktıklarım gelir belki seneye aynı pencerenin köşesine beni mutlu etmeye:))

  11. Sudem dedi ki:

    Merhaba arkadaşlar ben Sudem.Geçen gün yavru bir kırlangıç uçamadı herhalde bizim balkona düşmüş.Yazık kafasını cama vurup vurup duruyo.D

  12. Sudem dedi ki:

    BEN DE GEÇEN GÜN BİR KIRLANGIÇ YAVRUSU BULDUM ARKADAŞLAR 3 GÜNDEN BERİ BESLİYORUM BEN KIYMA VE YUMURTANIN BEYAZINI KÜÇÜK PARÇALARA AYIRIP BESLİYORUM HAZIR KUŞ YEMİ FİLAN SAKIN ALIP YEDİRTMEYİN ÇÜNKÜ O YEMLER BU KUŞLARA AĞIR GELEBİLİR VE KUŞ ÖLEBİLİR BEN ÇOK NADİR VERİYORUM O DA ZORUNLU KALINCA MİSAFİRLİĞE FALAN GİTTİĞİMİZDE KUŞU DA GÖTÜRÜYORUM ORADA ET GÖTÜREMİYORUM KAFESİNE BAĞLI OLAN YEMLERDEN VERİYORUM BİDE ŞİMDİ SİZ KUŞU KAFESE VEYA KUTUYA KOYARSANIZ KUŞ UÇMAYI UNUTUR VEYA ÖRENEMEZ O YÜZDEN HİÇ DEĞİLSE EVE LEŞİNİ YAPMASIN İSTEMİYORSANIZ LEŞİNİ YAPTIKTAN SONRA SALIN UÇSUN BİRAZ KUŞ BİDE SU İÇİMESİN DİYORLAR AMA BENİM KUŞUM ŞAHSEN ÇOK İÇİYOR YANİ HİÇ DEĞİLSE BİR DENEYİN ZAEN O SUSAMIŞSA İÇER AMA SUSAMAMIŞSA İÇMEZ ÇOK ŞİRİN OLUYORLAR YA BİDE BİR KAÇ GÜN SONRA SİZE ALIŞIYORLAR 🙂 🙂 🙂

  13. melek dedi ki:

    gecen gun kirlangic yavrusu buldum.geceleri sabaha kadar inler gibi otuyor hasta olabilirmi bu otmesi iyi biseymi cokta uzuluyorum acimi cekiyor diye

    • İbrahim dedi ki:

      Veteriner tarafından muayene edilmesini sağlamalısınız. Umarım iyidir.

  14. Ersin dedi ki:

    Yuvadan düşen kırlangıç yavrusunun altında su toplaması seklinde şişlik oluştu çözümünü bilen var mi?

  15. Emre dedi ki:

    Bizim apartmanın girişinde 2 tane yuvaları var.İnsanlara pek bir garezleri yok gibi. Burnumun ucundan geçip gittiklerini bilirim. Ama kedi gördüklerinde affetmiyorlar. Uzaklaşana kadar bağırıp kovalıyorlar. Çok güzel hayvanlar.

  1. 7 Eylül 2008

    Kırlangıçlar…

    Çatallı kuyrukları vardır, harika manevra kabiliyetleriyle parmak ısırtırlar. Düz zeminlere kolaylıkla tutunur; bununla yetinmez, düz duvarlarda çamurdan yuvalar inşa ederler. Yuvalarının içini kuş tüyleriyle döşediklerine bakılırs…